Thứ hai, 07/07/2025
   

Tài chính Tiêu dùng Việt Nam: Phục hồi nhưng còn nhiều thách thức, có sự phân hóa mạnh mẽ

Theo báo cáo triển vọng ngành vừa được Công ty Cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) công bố ngày 03/07/2025, năng lực tín nhiệm của các công ty tài chính tiêu dùng đã phục hồi từ mức đáy năm 2023. Tuy nhiên, đà phục hồi này được dự báo sẽ đối mặt với nhiều thách thức trong 12-18 tháng tới do các rủi ro vĩ mô, đòi hỏi sự thay đổi chiến lược và vai trò then chốt từ sự hỗ trợ của cổ đông.

Bức tranh toàn cảnh ngành tài chính tiêu dùng Việt Nam đang cho thấy những dấu hiệu phục hồi tích cực sau giai đoạn khó khăn của năm 2023, thể hiện qua việc tỷ lệ nợ xấu (NPL) phát sinh mới và chi phí tín dụng đã giảm xuống. Tuy nhiên, báo cáo chuyên sâu của VIS Rating chỉ ra rằng con đường phía trước không bằng phẳng và sẽ có sự phân hóa rõ rệt về năng lực tín nhiệm giữa các công ty trong ngành.

tài chính tiêu dùng
VIS Rating cho rằng, hầu hết các công ty cải thiện được dòng tiền trong năm 2024 nhờ lợi nhuận cốt lõi cao hơn.

Một trong những rủi ro vĩ mô chính được VIS Rating nhấn mạnh là khả năng Mỹ tăng thuế quan, điều này có thể tác động tiêu cực đến các ngành thâm dụng lao động, từ đó ảnh hưởng đến thu nhập và khả năng trả nợ của nhóm khách hàng cốt lõi. Ngành tài chính tiêu dùng vốn tập trung vào tệp khách hàng có thu nhập thấp và chưa được các ngân hàng khai thác, nên rất nhạy cảm với các biến động kinh tế và rủi ro gian lận. Phân tích của VIS Rating cho thấy có tới 75% khách hàng của các công ty tài chính tiêu dùng thuộc nhóm thu nhập trung bình, phổ thông và thấp (dưới 15 triệu VNĐ/tháng).

Bên cạnh đó, tâm lý người tiêu dùng vẫn còn thận trọng trong bối cảnh kinh tế bất ổn. Theo khảo sát, tỷ lệ người tiêu dùng "thận trọng" (tài chính không bị ảnh hưởng nhưng cẩn trọng trong chi tiêu) được dự báo sẽ tăng từ 37% trong Quý 1/2024 lên 42% vào Quý 1/2025. Những bất ổn kinh tế này được dự báo sẽ làm giảm nhu cầu tín dụng nói chung.

Để ứng phó với rủi ro gia tăng, một xu hướng rõ nét là các công ty đang chủ động thay đổi chiến lược kinh doanh theo hướng thận trọng hơn. Cụ thể:

Chuyển đổi danh mục cho vay: Nhiều công ty như FE CREDIT, Mirae Asset (Việt Nam), và Shinhan Finance đang chuyển dịch sang các phân khúc được xem là có rủi ro thấp hơn như cho vay mua hàng tiêu dùng và xe hai bánh thông qua hợp tác với các chuỗi bán lẻ.

Thắt chặt tiêu chuẩn cho vay: Các tiêu chuẩn cho vay đang được siết chặt hơn thông qua việc rút ngắn kỳ hạn và giảm quy mô các khoản vay. Một số đơn vị như Home Credit Việt Nam đã hạn chế cho khách hàng mới vay tiền mặt, trong khi FE CREDIT và Mcredit điều chỉnh sản phẩm thẻ tín dụng để khuyến khích chi tiêu dựa trên nhu cầu tiêu dùng thực tế.

Ứng dụng công nghệ và dữ liệu: Nhằm nâng cao khả năng sàng lọc khách hàng và phát hiện gian lận sớm, các công ty đang tích cực ứng dụng dữ liệu từ bên thứ ba. Điển hình là Mcredit đã hợp tác để sử dụng dữ liệu từ Bộ Công an.

Sự chuyển dịch này sẽ dẫn đến sự phân hóa: những công ty tập trung vào phân khúc rủi ro thấp như Home Credit Việt Nam (HCVN) và HD SAISON có khả năng duy trì sự ổn định, trong khi các công ty có tỷ trọng cho vay tiền mặt và thẻ tín dụng cao như Mcredit, FE CREDIT, và SHBFinance sẽ phải đối mặt với rủi ro tài sản cao hơn.

tài chính tiêu dùng
VIS Rating cho rằng nhiều công ty chuyển sang cho vay hàng tiêu dùng và xe hai bánh rủi ro thấp hơn

VIS Rating kỳ vọng lợi nhuận toàn ngành sẽ có sự cải thiện nhẹ, với tỷ suất lợi nhuận trên tài sản bình quân (ROAA) tăng lên nhờ biên lãi ròng (NIM) ổn định từ hoạt động cho vay tiêu dùng có lợi suất cao.

Tuy nhiên, các công ty tập trung vào cho vay tiền mặt sẽ có tốc độ phục hồi chậm hơn. Nguyên nhân là do các công ty này có khả năng phải đối mặt với chi phí tín dụng ở mức cao do rủi ro tài sản gia tăng. So với các ngân hàng, tỷ lệ nợ quá hạn và rủi ro tín dụng của các công ty tài chính tiêu dùng luôn ở mức cao hơn đáng kể do đặc thù tệp khách hàng và tỷ trọng cho vay tín chấp lớn.

Thanh khoản và nguồn vốn vẫn là những điểm yếu cố hữu của ngành. Các công ty tài chính tiêu dùng phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn trên thị trường, vốn rất nhạy cảm với niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt là các nguồn vốn ngắn hạn.

Trong bối cảnh này, sự hỗ trợ từ các cổ đông, đặc biệt là các ngân hàng mẹ, đóng vai trò then chốt. Để hạn chế rủi ro thanh khoản, các công ty đang tăng cường tận dụng hỗ trợ tài chính từ cổ đông, đồng thời nỗ lực đa dạng hóa nguồn vốn thông qua phát hành trái phiếu dài hạn và khai thác mạng lưới tiền gửi của ngân hàng mẹ. So với ngân hàng, các công ty tài chính có năng lực tín nhiệm độc lập thấp hơn và khả năng nhận hỗ trợ từ Chính phủ cũng hạn chế hơn, điều này càng làm nổi bật tầm quan trọng của sự hậu thuẫn từ cổ đông.

M.H

  • Bản tin Kinh tế - Tài chính - Tiền tệ tuần 1 tháng 7

    Bản tin Kinh tế - Tài chính - Tiền tệ tuần 1 tháng 7

    Thủ tướng Chính phủ: Khẩn trương xem xét việc gỡ bỏ công cụ hành chính trong điều hành tăng trưởng tín dụng; Tín dụng 6 tháng đầu năm 2025: Tăng trưởng 8,3% - cao nhất 2 năm qua; Doanh nghiệp đánh giá xu hướng kinh doanh quý III/2025 tốt hơn so với quý II/2025...; Hoạt động sản xuất ở châu Á tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ; ECB có thể chỉ cắt giảm lãi suất một lần nữa trong năm nay... Đây là những tin chính trong Bản tin Kinh tế - Tài chính - Tiền tệ tuần 1 tháng 7/2025.

  • Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bổ nhiệm 2 Phó Vụ trưởng

    Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bổ nhiệm 2 Phó Vụ trưởng

    Bà Nguyễn Huyền Dịu, Trưởng phòng Nghiên cứu - Tổng hợp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ và ông Nguyễn Tất Thái, nguyên Chánh Văn phòng Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia giữ chức Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo, thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính

  • Ngân hàng Nhà nước bổ nhiệm Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin

    Ngân hàng Nhà nước bổ nhiệm Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin

    Ông Lê Hoàng Chính Quang – Quyền Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam)

  • VIB tiên phong với công nghệ thanh toán đột phá từ Visa

    VIB tiên phong với công nghệ thanh toán đột phá từ Visa

    Ngân hàng Quốc Tế (VIB) vừa chính thức ra mắt PayFlex - tính năng thanh toán đột phá ứng dụng công nghệ Visa Flex Credential (VFC), đánh dấu cột mốc là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam triển khai công nghệ này.

  • Bac A Bank ưu đãi vay vốn với lãi suất chỉ từ 4,0%/năm

    Bac A Bank ưu đãi vay vốn với lãi suất chỉ từ 4,0%/năm

    Từ nay đến hết tháng 6/2026, Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) triển khai chương trình “Vay ưu đãi - Lãi linh hoạt 2025”, với lãi suất chỉ từ 4,0%/năm, áp dụng trên toàn hệ thống.

  • VCBNeo ưu đãi khách hàng mở tài khoản tiền gửi tiết kiệm

    VCBNeo ưu đãi khách hàng mở tài khoản tiền gửi tiết kiệm

    Đối với khách hàng mở mới tài khoản tiền gửi tiết kiệm, sẽ được tặng 01 túi vải VCBNeo size nhỏ, lớn tùy hạn mức tiền gửi. Đối với khách hàng lần đầu giao dịch tại VCBNeo và đảm bảo một số yêu cầu sẽ được tặng 50.000 VNĐ vào tài khoản thanh toán mở tại VCBNeo.

  • Sacombank tiếp sức hộ kinh doanh bứt phá

    Sacombank tiếp sức hộ kinh doanh bứt phá

    Trước những thay đổi lớn trong chính sách thuế và yêu cầu chuyển đổi mô hình hoạt động, Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ hộ kinh doanh, tiểu thương thích ứng hiệu quả và từng bước phát triển theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch.

  • Co-opBank chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Yên Bái

    Co-opBank chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Yên Bái

    Ngày 27/6/2025, tại UBND xã Bình Thuận, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái, Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opBank) đã tổ chức Lễ trao tặng 05 căn nhà và phần quà hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho 5 hộ nghèo và cận nghèo trên địa bàn.

  • Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú thăm, làm việc và khảo sát công trình xây dựng trụ sở kiêm kho tiền NHNN Khu vực 13

    Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú thăm, làm việc và khảo sát công trình xây dựng trụ sở kiêm kho tiền NHNN Khu vực 13

    Ngày 3/7, Đoàn công tác Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) do đồng chí Đào Minh Tú - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy, Phó Thống đốc Thường trực NHNN làm Trưởng đoàn đã đến làm việc, khảo sát thực tế công trình xây dựng Trụ sở làm việc kiêm kho tiền của NHNN Khu vực 13.

  • Nam A Bank nhận cú đúp giải thưởng quốc tế

    Nam A Bank nhận cú đúp giải thưởng quốc tế

    Ngày 3/7, tại Singapore, Nam A Bank được tạp chí Asian Banking & Finance trao tặng giải thưởng Thẻ Tín dụng Sáng tạo của năm 2025 (Credit Card Initiative Of The Year 2025) và Ứng dụng Di động & Thanh toán Sáng tạo của năm 2025 (Mobile Banking & Payment Initiative Of The Year 2025). Đây là năm thứ ba liên tiếp Nam A Bank vinh dự nhận được giải thưởng từ Tạp chí này.

Tính lãi tiền gửi
VNĐ
%/year
month
Tính lãi tiền gửi

Tính toán khoản vay
VNĐ
%/year
month
Tính toán khoản vay