Ông Nguyễn Thanh Sơn - Giám đốc Trung tâm Đào tạo (VNBA), chia sẻ, trao đổi thông tin với đoàn AMRO
Tại buổi làm việc, TS. Sumio Ishikawa - Trưởng nhóm kiêm Chuyên gia kinh tế tại AMRO đã nêu một số câu hỏi xoay quanh các nội dung: Dự đoán tăng trưởng tín dụng có đạt được 15% của Ngân hàng nhà nước trong năm nay hay không, đâu là yếu tố chính để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, những thách thức có thể cản trở mục tiêu tăng trưởng tín dụng; Dự báo hoặc triển vọng về tỷ lệ nợ xấu (NPL) trong năm 2023 và 2024; Nội dung về vốn và dự phòng; Các ngân hàng đang thực hiện những biện pháp nào để đảm bảo duy trì Tỷ lệ đủ vốn (CAR) đủ trong bối cảnh rủi ro gia tăng...
Ngoài ra, phía AMRO cũng đặt câu hỏi liên quan tới thanh khoản, điều kiện thanh khoản của các ngân hàng thương mại (NHTM), bao gồm tỷ lệ dư nợ cho vay trên tổng tiền gửi (LDR) và tỷ lệ bao phủ thanh khoản (LCR), trong những tháng cuối năm 2024; Các quy định và giám sát ngân hàng; Luật các Tổ chức tín dụng (TCTD) năm 2024 có hiệu lực trong năm 2024, những thách thức dự kiến trong việc triển khai các giới hạn sở hữu ngân hàng mới; Dự đoán việc thực hiện hạn mức tín dụng cho từng cá nhân và nhóm người vay tác động như thế nào đến hoạt động cho vay; Những thay đổi trong quy định về sở hữu có thể ảnh hưởng đến đầu tư nước ngoài và quan hệ đối tác chiến lược trong ngành ngân hàng như thế nào; NHNN đang áp dụng hoặc có kế hoạch áp dụng những biện pháp nào để kiểm soát chặt chẽ tín dụng trong các lĩnh vực có rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là lĩnh vực bất động sản…
TS. Sumio Ishikawa - Trưởng nhóm kiêm Chuyên gia kinh tế tại AMRO
Trao đổi với đoàn công tác AMRO, ông Nguyễn Thanh Sơn, Giám đốc Trung tâm Đào tạo (VNBA), chia sẻ: Đối với Dự đoán tăng trưởng tín dụng: Trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 6-6,5% và lạm phát khoảng 4-4,5% được Quốc hội, Chính phủ đặt ra, năm 2024, NHNN định hướng mức tăng trưởng tín dụng khoảng 15%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế. Theo đó, các giải pháp điều hành tín dụng được điều hành chủ động, linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD cung ứng nguồn vốn tín dụng cho nền kinh tế, ngày 31/12/2023, NHNN đã giao hết toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 cho các TCTD và thông báo công khai nguyên tắc xác định để các TCTD chủ động thực hiện tăng trưởng tín dụng.
Tính đến 26/8/2024, tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt mức 14,47 triệu tỷ đồng, tương đương với mức tăng trưởng 6,63% so với con số cuối năm 2023 và cao hơn so với cùng kỳ chỉ đạt mức 5,15%.
Theo ông Sơn, mặc dù kinh tế đang trong xu hướng phục hồi nhưng vẫn còn nhiều thách thức nên cầu tín dụng khó có sự đột phá lớn; một số ngành sản xuất, dịch vụ phục vụ nhu cầu trong nước còn nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp thu hẹp hoặc ngừng sản xuất do thiếu đơn hàng. Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp giải thể, đóng cửa, sức khỏe tài chính của doanh nghiệp giảm sút; xu hướng thắt chặt, cắt giảm chi tiêu của người dân… dẫn đến các TCTD gặp khó khăn trong việc tăng trưởng tín dụng. Thêm vào đó, cơn bão số 3 (Yagi) vừa qua đã ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội khu vực phía Bắc. Vì vậy, để được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% là một thách thức không nhỏ đối với ngành Ngân hàng.
Những chỉ số theo dõi để đánh giá khả năng đạt được mục tiêu này bao gồm: Chính sách tiền tệ; Tình hình kinh tế vĩ mô; Nhu cầu vốn của nền kinh tế; Chất lượng tín dụng; Các yếu tố khác…Theo ông Sơn, những yếu tố chính thúc đẩy tăng trưởng tín dụng trong năm đó là nhu cầu vốn tín dụng cho mảng xuất nhập khẩu tăng cao do nhu cầu xuất khẩu tăng trưởng trở lại. Các Luật Kinh doanh bất động sản, Luật nhà ở, Luật Đất đai có hiệu lực sớm, đã củng cố niềm tin cho thị trường bất động sản, thị trường "ấm" dần lên, nhu cầu tín dụng vay mua nhà để ở của người dân cũng được cải thiện, góp phần vào tốc độ tăng trưởng tín dụng trong các tháng cuối năm.
Bên cạnh đó, một số thách thức có thể cản trở việc đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% đó là nguy cơ suy thoái nền kinh tế Mỹ, nhu cầu nền kinh tế Trung Quốc chưa phục hồi; ảnh hưởng cơn bão Yagi đến người dân và doanh nghiệp, gây gián đoạn sản xuất, kinh doanh.
Để đảm bảo tăng trưởng tín dụng bền vững, NHNN cần tiếp tục theo dõi sát sao tình hình thị trường, điều chỉnh chính sách tiền tệ linh hoạt và phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý khác.
Ông Nguyễn Thanh Sơn cho biết, thời gian vừa qua, do ảnh hưởng dịch COVID-19 kéo dài, tình hình kinh tế - xã hội trên toàn cầu và các nước trong khu vực vẫn còn nhiều bất ổn, kéo theo hoạt động của các TCTD gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là trong công tác xử lý nợ xấu.
Trước tình hình nợ xấu có xu hướng tăng cao, Nghị quyết 42/2017/QH14 hết hiệu lực, các TCTD đã rất tích cực, chủ động triển khai các biện pháp để xử lý nợ xấu, kiểm soát và hạn chế nợ xấu mới phát sinh, tăng cường công tác tín dụng và triển khai chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng gặp khó khăn. Tuy nhiên, quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD còn gặp nhiều vướng mắc, đến từ nhiều yếu tố như: Khách hàng gặp khó khăn, không có khả năng trả nợ ngân hàng; Khách hàng chây ỳ trả nợ, không hợp tác trong việc xử lý Tài sản bảo đảm (TSBĐ); Quy trình, thủ tục tố tụng và thi hành án kéo dài gây tốn kém về mặt chi phí, giá trị TSBĐ bị giảm sút… Bên cạnh đó, các vướng mắc về mặt pháp lý là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiệu quả của công tác xử lý nợ xấu chưa cao, làm hạn chế tiến độ, hiệu quả của việc xử lý nợ xấu trong ngành Ngân hàng.
Quang cảnh buổi làm việc
Đối với vấn đề vốn và dự phòng, để đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR), các ngân hàng thực hiện các biện pháp như: Đảm bảo mức đủ Vốn trong điều kiện hoạt động thông thường và điều kiện căng thẳng (Stress Test). Ngân hàng thực hiện các biện pháp tăng vốn; Tuân thủ thực hiện các nguyên tắc quản trị rủi ro đối với danh mục tài sản, kiểm soát chất lượng tài sản, chất lượng tín dụng; Kiểm soát tỷ lệ an toàn vốn, đảm bảo mức đệm vốn theo tiêu chuẩn Basel, Hướng tới việc áp dụng tiêu chuẩn Basel III đảm bảo mức đệm vốn và tỷ lệ an toàn vốn; Áp dụng phương pháp xếp hạng nội bộ ( Internal Ratings Basel-IRB) để chủ động quản lý, kiểm soát Tài sản có rủi ro.
Về vấn đề thanh khoản, những yếu tố chính ảnh hưởng tới nguồn vốn của ngân hàng gồm: Chính sách tiền tệ; Tăng trưởng kinh tế; Lãi suất thị trường; Môi trường kinh doanh. Ông Sơn nhận định, nguồn vốn của các ngân hàng trong giai đoạn cuối năm 2024 và năm 2025 được tiếp tục ổn định và đảm bảo đáp ứng vốn cho nền kinh tế.
Chia sẻ tại buổi làm việc, ông Sơn cho biết, trong bối cảnh tỷ lệ nợ xấu (NPL) của các ngân hàng đang có xu hướng gia tăng, việc tăng cường giám sát là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo sự ổn định của hệ thống ngân hàng và bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền. Một số kiến nghị đề xuất đối với nội dung này, theo ông Sơn đó là nâng cao chất lượng và tần suất giám sát; Hoàn thiện khung pháp lý và quy định; Tăng cường năng lực của cơ quan giám sát.
Những thách thức dự kiến trong việc triển khai các giới hạn sở hữu ngân hàng mới khi Luật các TCTD năm 2024 có hiệu lực đã đưa ra những quy định mới về giới hạn sở hữu ngân hàng, nhằm tăng cường quản lý, giám sát và đảm bảo tính ổn định của hệ thống ngân hàng, làm lành mạnh hóa thị trường và giúp ngân hàng kiểm soát rủi ro tốt hơn.Tuy nhiên, việc triển khai các quy định này sẽ gặp phải một số thách thức như sau: Việc xác định chính xác các mối quan hệ liên kết giữa các cổ đông, người có liên quan là một công việc phức tạp, đòi hỏi sự kỹ lưỡng và chuyên môn cao. Đặc biệt, trong các tập đoàn lớn, các mối quan hệ có thể rất đa dạng và phức tạp; Việc xây dựng và áp dụng các tiêu chí đánh giá một cách thống nhất và khách quan để xác định mối quan hệ liên kết là một thách thức lớn; Các mối quan hệ liên kết có thể thay đổi liên tục theo thời gian, đòi hỏi cơ quan quản lý phải thường xuyên cập nhật thông tin và điều chỉnh.
Những tác động tiềm tàng của hạn mức sở hữu ngân hàng mới đối với cấu trúc của ngành ngân hàng: Tăng tính minh bạch và quản trị doanh nghiệp; Thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh; Tăng cường ổn định hệ thống; Thay đổi cấu trúc sở hữu…Việc thực hiện các quy định mới sẽ là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng của các ngân hàng.
Để kiểm soát chặt chẽ tín dụng trong lĩnh vực có rủi ro tiềm ẩn, nhất là lĩnh vực bất động sản, NHNN kiểm soát tín dụng bất động sản trên cơ sở định hướng đối với các ngân hàng thương mại (NHTM), hướng dòng vốn tín dụng NHTM vào lĩnh vực bất động sản thị trường còn thiếu như nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp, cải tạo chung cư cũ... theo gói 120.000 tỷ.
Đại diện Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam và đoàn công tác AMRO chụp ảnh lưu niệm
Kết thúc buổi làm việc, TS. Sumio Ishikawa bày tỏ cảm ơn về những trao đổi, chia sẻ thông tin rất hữu ích của đại diện Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đồng thời mong muốn sẽ tiếp tục nhận được những tham vấn, hỗ trợ tích cực từ phía Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam để AMRO hiểu rõ hơn về tình hình hoạt động của các tổ chức tài chính, tín dụng tại Việt Nam trong thời gian tới.
N.A
