Thứ tư, 15/10/2025
   

“Hàng rào số” chặn tội phạm lừa đảo trực tuyến

Tội phạm lừa đảo trực tuyến bùng nổ, tài khoản ngân hàng vô hình trung đã trở thành phương tiện mà chúng lợi dụng. Việc ngành ngân hàng ráo riết thiết lập những “hàng rào số” chặn khâu chuyển tiển qua tài khoản lừa đảo được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam thoát khỏi “vùng trũng” của loại tội phạm này.

Lọc tài khoản “rác”

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), thời gian qua, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đã phát triển mạnh mẽ với hơn 182 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân, tương ứng hơn 87% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng. Đặc biệt, số lượng giao dịch thanh toán qua kênh di động và QR Code tăng trưởng nhanh chóng với tốc độ tăng trưởng trên 100% mỗi năm kể từ năm 2017 tới nay. Tuy vậy, điều này đồng nghĩa với việc, ngành ngân hàng đang đối mặt với những rủi ro và thách thức về an ninh, bảo mật, nhất là tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tiền và tài khoản của người dân bằng nhiều thủ đoạn tinh vi.

Thời gian qua, tài khoản ngân hàng không chính chủ đã trở thành phương tiện mà tội phạm lừa đảo trực tuyến lợi dụng
Thời gian qua, tài khoản ngân hàng không chính chủ đã trở thành phương tiện mà tội phạm lừa đảo trực tuyến lợi dụng

Báo cáo của Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, trong năm 2023 tổng số tiền người dân bị các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt trên mạng lên tới khoảng 8.000 - 10.000 tỷ đồng, tăng gấp rưỡi so với năm 2022. Trong đó, 91% số vụ lừa đảo liên quan đến lĩnh vực tài chính, 73% người dùng thiết bị di động, mạng xã hội… thường xuyên nhận được tin nhắn, cuộc gọi lừa đảo. Tính riêng 6 tháng đầu năm 2024, Cổng Cảnh báo an toàn thông tin mạng Việt Nam đã tiếp nhận hơn 8.200 phản ánh về trường hợp lừa đảo trực tuyến do người dùng gửi đến.

Để hạn chế, giảm thiểu các rủi ro liên quan đến vấn đề an ninh, an toàn thông tin trong hoạt động ngân hàng trên không gian mạng, trong thời gian qua, ngành ngân hàng đã triển khai hàng loạt giải pháp như: Hoàn thiện cơ chế, chính sách; triển khai các giải pháp công nghệ và cơ chế phối hợp; tuyên truyền, cảnh báo phòng chống tội phạm lừa đảo; phối hợp với các cơ quan chức năng trong phòng, chống lừa đảo qua mạng. Trong đó, ngành ngân hàng xác định việc làm sạch dữ liệu, bảo vệ dữ liệu là vấn đề then chốt; việc kết nối, tích hợp dữ liệu quốc gia về dân cư giúp các ngân hàng đẩy nhanh quá trình này. Một mốc quan trọng, ngày 18-12-2023, Thống đốc NHNN đã ban hành Quyết định số 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định 2345), có hiệu lực từ 1-7-2024.

Quyết định 2345 giải quyết 2 điểm quan trọng, đó là chấm dứt tình trạng mở tài khoản bằng giấy tờ giả và xóa bỏ việc mở tài khoản bằng giấy tờ thật nhưng không phải chính chủ. Quy định xác thực sinh trắc học theo yêu cầu của Quyết định 2345 sẽ giúp các giao dịch có giá trị nhất định (từ 10 triệu đồng/giao dịch hoặc từ 20 triệu đồng/ngày) phải đảm bảo xác định đúng tài khoản, đúng người có căn cước công dân được Bộ Công an cấp mới thực hiện được.

Bên cạnh đó, NHNN cũng ban hành Thông tư 18/2024/TT-NHNN (Thông tư 18) quy định về hoạt động thẻ ngân hàng có hiệu lực từ ngày 1-7-2024. Tuy nhiên, một số quy định có hiệu lực từ 1-10-2024 tới đây, trong đó có quy định về thủ tục phát hành thẻ và quy định về việc phát hành thẻ bằng phương tiện điện tử quy định tổ chức phát hành thẻ phải thu thập các tài liệu, thông tin, dữ liệu nhằm nhận biết khách hàng và thông tin sinh trắc học của chủ thẻ đối với khách hàng cá nhân, thông tin sinh trắc học của đại diện hợp pháp đối với khách hàng tổ chức. Quy định này sẽ đảm bảo khách hàng mở thẻ là chính chủ, loại bỏ tình trạng mở thẻ bằng giấy tờ giả. Thông tư 18 cũng quy định, từ ngày 1-1-2025, chủ tài khoản phải xác thực sinh trắc học với ngân hàng mới được giao dịch. Còn từ ngày 1-7-2025, tài khoản sẽ bị ngừng giao dịch khi căn cước công dân hết hạn.

Trên thực tế, qua các vụ lừa đảo trên không gian mạng, hầu hết các đối tượng lừa đảo đều sử dụng tài khoản mở bằng giấy tờ giả hoặc tài khoản đi thuê, đi mượn, mua lại của những người không có nhu cầu sử dụng (học sinh, sinh viên, người lao động...). Do đó, các quy định trên đã dựng lên một hàng rào “lọc” tài khoản rác, tài khoản không chính chủ và các giao dịch không phải chính chủ. Vì khi tiền dù đã chuyển vào tài khoản của đối tượng lừa đảo, muốn chuyển qua các tài khoản khác thì cũng phải đảm bảo dữ liệu sinh trắc học khớp đúng với dữ liệu định danh. Đối với người dân, việc áp dụng sinh trắc học khi chuyển tiền sẽ đảm bảo không còn tình trạng đang ngủ thì tài khoản bỗng “bay hơi” hàng trăm triệu đồng như trước đây, bởi vì chỉ cần chuyển từ 20 triệu đồng/ngày đã phải đưa khuôn mặt vào xác minh.

Ông Phạm Anh Tuấn - Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN) cho hay, sau khi áp dụng Quyết định 2345, đến nay đã có 38 triệu tài khoản ngân hàng và 1 triệu ví điện tử đã được đối chiếu sinh trắc học. Đặc biệt, số lượng giao dịch lừa đảo qua tài khoản ngân hàng cũng giảm rõ rệt với lượng giao dịch lừa đảo trong tháng 8-2024 đã giảm 50% so với con số trung bình 7 tháng đầu năm 2024. Số lượng tài khoản liên quan đến lừa đảo gian lận được phát hiện chỉ còn 682 tài khoản, giảm 72% so với số lượng trung bình của 7 tháng đầu năm 2024.

Quy định xác thực sinh trắc học đã hạn chế tội phạm lừa đảo sử dụng tài khoản ảo để lấy tiền của người dân
Quy định xác thực sinh trắc học đã hạn chế tội phạm lừa đảo sử dụng tài khoản ảo để lấy tiền của người dân

Ngân hàng tận dụng nguồn dữ liệu sạch

Để tạo sự thuận tiện cho người dân khi mở tài khoản, đáp ứng các yêu cầu về xác thực sinh trắc học, ngành ngân hàng đang phối hợp tích cực với Bộ Công an, khai thác dữ liệu “sạch” từ dữ liệu dân cư quốc gia. Trung tướng Phạm Thế Tùng - Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, Bộ Công an luôn coi trọng và quyết tâm triển khai ứng dụng dữ liệu dân cư căn cước định danh, xác thực điện tử nhằm thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia nói chung, chuyển đổi số lĩnh vực tài chính ngân hàng nói riêng.

Đến nay 23 ngân hàng thí điểm việc này. Bộ Công an cũng phối hợp với NHNN triển khai Kế hoạch phối hợp số 01/KHPH-BCA-NHNNVN giữa Bộ Công an và NHNN từ ngày 24-4-2023 đến nay. Qua đó, đã làm sạch dữ liệu thông tin trên 3,6 triệu tài khoản ngân hàng, xác thực tại quầy 3,2 triệu hồ sơ khách hàng, xác thực ứng dụng qua ngân hàng trực tuyến 17,6 triệu hồ sơ khách hàng, trên 180 triệu tài khoản thanh toán, 145,79 triệu thẻ ngân hàng cho hơn 40 tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán bằng ví điện tử… Bộ Công an đã thực hiện cung cấp thí điểm đánh giá mức độ khả thi phục vụ vay tín chấp với hơn 10.000 hồ sơ khách hàng.

Về phía các ngân hàng, lãnh đạo NHNN cho hay, cơ quan này đã yêu cầu các tổ chức tín dụng, các ngân hàng tập trung làm sạch và số hóa những dữ liệu mà ngành đang có, coi đây là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Tiếp đến, các ngân hàng đẩy mạnh tiếp tục dùng công nghệ để tạo ra dữ liệu sạch trong quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Cuối cùng, trong quá trình khách hàng thực hiện giao dịch, các ngân hàng phải ứng dụng dữ liệu đã có để xác thực tài khoản và mọi giao dịch của khách hàng là chính chủ hoặc chính người được ủy nhiệm. Không thể để tình trạng đối tượng xấu lợi dụng tài khoản ngân hàng để thực hiện các giao dịch bất hợp pháp.

“Từ ngày 1-1-2025, tài khoản ngân hàng phải được cập nhật thông tin trùng khớp với dữ liệu căn cước công dân. Dữ liệu này phải trùng khớp với Cơ sở Dữ liệu quốc gia về dân cư. Lãnh đạo NHNN cũng đề nghị các lãnh đạo ngân hàng đẩy nhanh việc cập nhật dữ liệu thông tin trên các tài khoản ngân hàng: “Lấy đích ngày 1-1-2025, chúng ta hoàn toàn đảm bảo dữ liệu tài khoản của ngân hàng phải là dữ liệu sống. Dữ liệu này đối chiếu đầy đủ với căn cước công dân gắn chip. Điều này giúp chúng ta loại trừ, giảm thiểu việc cho thuê, cho mượn tài khoản ngân hàng góp phần ngăn chặn hành vi lừa đảo”.

Như vậy, có thể thấy ngành ngân hàng đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, đã dựng lên “hàng rào số” để ngăn tội phạm lợi dụng. Việc còn lại là ở bản thân mỗi người dân, cần tiếp tục nâng cao cảnh giác, nâng cao dân trí về tài chính để tránh “tự nguyện” trở thành con mồi cho tội phạm lừa đảo.

  • ACB khẳng định vị thế với loạt giải thưởng về quản trị và đổi mới công nghệ

    ACB khẳng định vị thế với loạt giải thưởng về quản trị và đổi mới công nghệ

    Tháng 10/2025, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong khi liên tiếp được vinh danh tại nhiều giải thưởng quốc tế uy tín, ghi nhận năng lực quản trị, đổi mới công nghệ và chiến lược phát triển bền vững.

  • Eximbank nhận hai giải thưởng quốc tế tại APEA 2025

    Eximbank nhận hai giải thưởng quốc tế tại APEA 2025

    Tại Lễ trao giải Asia Pacific Enterprise Awards (APEA) 2025, Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) vinh dự nhận hai giải thưởng quan trọng là doanh nghiệp xuất sắc Châu Á - Corporate Excellence Award và doanh nghiệp tăng trưởng nhanh - Fast Enterprise Award. Đây là minh chứng cho vị thế vững chắc của Eximbank trên thị trường tài chính khu vực.

  • PVcomBank đồng hành chiến dịch “Không một mình” - Vì an toàn cho thế hệ trẻ

    PVcomBank đồng hành chiến dịch “Không một mình” - Vì an toàn cho thế hệ trẻ

    Hưởng ứng tinh thần trách nhiệm xã hội và mục tiêu phát triển bền vững, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) chính thức tham gia Chiến dịch quốc gia “Không một mình”, nhằm kêu gọi toàn xã hội chung tay bảo vệ trẻ em, thanh thiếu niên trên không gian mạng và xây dựng môi trường số an toàn, nhân văn cho thế hệ tương lai.

  • Khẳng định vai trò tham mưu chiến lược của các Ban xây dựng Đảng và Văn phòng cấp ủy trong Đảng bộ Agribank

    Khẳng định vai trò tham mưu chiến lược của các Ban xây dựng Đảng và Văn phòng cấp ủy trong Đảng bộ Agribank

    Tháng Mười lịch sử, toàn Đảng, toàn dân cùng ôn lại 95 năm Ngày truyền thống ngành Tổ chức xây dựng Đảng (14/10/1930 - 14/10/2025), ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng (15/10/1930 - 15/10/2025) và Văn phòng cấp ủy (18/10/1930 - 18/10/2025) và 77 năm Ngày truyền thống ngành Kiểm tra của Đảng (16/10/1948 - 16/10/2025).

  • Công đoàn Co-opBank ủng hộ 350 triệu đồng giúp đồng bào bị bão số 10

    Công đoàn Co-opBank ủng hộ 350 triệu đồng giúp đồng bào bị bão số 10

    Chiều 9/10/2025, tại trụ sở Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Công đoàn Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam (Co-opBank) đã trao 350 triệu đồng ủng hộ đồng bào các tỉnh chịu thiệt hại nặng nề do bão số 10.

  • BVBank đồng hành ngày Thẻ Việt Nam 2025 - “Một chạm, vạn tiện ích”

    BVBank đồng hành ngày Thẻ Việt Nam 2025 - “Một chạm, vạn tiện ích”

    Là một trong những ngân hàng tích cực hưởng ứng chủ trương của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng Bản Việt (BVBank) tiếp tục đồng hành cùng ngày Thẻ Việt Nam 2025 với chuỗi hoạt động sôi nổi và không gian trải nghiệm hiện đại, mang đến cho khách hàng, đặc biệt là giới trẻ cùng cơ hội khám phá cuộc sống số năng động, tiện ích và thông minh.

  • GPBank ưu đãi khách gửi tiết kiệm với lãi suất cộng thêm tới 0,8%/năm

    GPBank ưu đãi khách gửi tiết kiệm với lãi suất cộng thêm tới 0,8%/năm

    Ngân hàng TM TNHH MTV Kỷ Nguyên Thịnh Vượng (GPBank) vừa chính thức triển khai chương trình ưu đãi lãi suất tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn mang tên “Tiết kiệm sinh lời cùng Kỷ nguyên Thịnh vượng”, nhằm tri ân khách hàng và đồng hành cùng sự phát triển bền vững, nhân dịp ra mắt thương hiệu mới và ứng dụng ngân hàng số GP.DigiPlus.

  • Toàn văn tham luận của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030

    Toàn văn tham luận của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030

    Ngày 13/10, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 chính thức khai mạc. Đồng chí Nguyễn Thị Hồng, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã trình bày Tham luận với chủ đề Điều hành chính sách tiền tệ. Cổng Thông tin điện tử Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trân trọng giới thiệu toàn văn tham luận của Thống đốc tại Đại hội.

  • Sacombank ra mắt thẻ tín dụng đặc quyền cho cộng đồng golfer

    Sacombank ra mắt thẻ tín dụng đặc quyền cho cộng đồng golfer

    Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) vừa hợp tác với Công ty Cổ phần Đầu tư Long Biên ra mắt thẻ tín dụng quốc tế Sacombank Visa Signature Golf Long Biên là sản phẩm cao cấp được thiết kế dành riêng cho khách hàng đam mê bộ môn golf, thường xuyên giao lưu, thi đấu tại sân golf Long Biên (Hà Nội) và sân golf Tân Sơn Nhất (TP.HCM).

  • PVcomBank “nhân đôi” ưu đãi tri ân khách hàng thân thiết

    PVcomBank “nhân đôi” ưu đãi tri ân khách hàng thân thiết

    Từ nay đến hết 31/10/2025, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai chương trình khuyến mại “Niềm tin song hành, X2 ưu đãi”, nhân đôi giá trị quà tặng E-voucher dành cho khách hàng đổi điểm PVOne trên ứng dụng PVConnect, nhằm tri ân và gia tăng trải nghiệm cho khách hàng thân thiết.

Tính lãi tiền gửi
VNĐ
%/year
month
Tính lãi tiền gửi

Tính toán khoản vay
VNĐ
%/year
month
Tính toán khoản vay