Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức Hội nghị triển khai Bộ quy tắc về giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài

Tham dự Hội nghị có TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - Trưởng Ban soạn thảo Bộ quy tắc; Ông Lê Trung Thành - Phó Tổng giám đốc BIDV - Phó ban soạn thảo Bộ quy tắc; Ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước); Ông Phạm Thanh Ngọc, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Ngân hàng Nhà nước) cùng đại diện Cục phòng chống rửa tiền (Ngân hàng Nhà nước), A04 (Bộ Công an), các ngân hàng hội viên, một số ngân hàng nước ngoài.

Hội nghị tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến với khoảng gần 800 đại biểu tham dự.

Phát biểu tại Hội nghị, TS Nguyễn Quốc Hùng cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa, nhu cầu chuyển tiền ra nước ngoài càng phổ biến. Căn cứ quy định tại Pháp lệnh Ngoại hối, Nghị định 70/2014/NĐ-CP, Thông tư 20/2022/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng (TCTD) đã xây dựng quy định nội bộ, trong đó có quy định về giấy tờ, chứng từ liên quan đến giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài đối với người cư trú là công dân Việt Nam. Trên thực tế, việc chuyển tiền ra nước ngoài hiện còn một số nội dung chưa đáp ứng được nhu cầu, chưa phù hợp và không thống nhất giữa các TCTD, quy định nội bộ về giấy tờ, chứng từ chuyển tiền của mỗi ngân hàng khác nhau.

Xuất phát từ những bất cập trong thực tiễn về việc chuyển tiền một chiều ra nước ngoài đối với người cư trú là công dân Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã có công văn báo cáo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước và đề xuất xây dựng Bộ Quy tắc và Thực hành thống nhất chuyển tiền ra nước ngoài. Ngày 10/11/2023 Ngân hàng Nhà nước đã có Công văn số 8743/NHNN-QLNH thống nhất chủ trương và giao Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đầu mối phối hợp với các NH hội viên và các đơn vị liên quan trong Ngân hàng Nhà nước xây dựng và ban hành Bộ Quy tắc. Đây là Bộ Quy tắc hết sức cần thiết cho các ngân hàng trong bối cảnh giao dịch chuyển tiền nước ngày càng tăng cao và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Theo TS Nguyễn Quốc Hùng, căn cứ chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã thành lập Ban soạn thảo và Tổ giúp việc xây dựng Bộ quy tắc (gồm 27 thành viên của một số ngân hàng hội viên lớn, có kinh nghiệm về hoạt động ngoại hối như BIDV, Vietcombank, Vietinbank, Agribank, Techcombank, MB, VPbank và nhóm công tác nước ngoài -BWG).

Chuyển tiền ra nước ngoài là hoạt động rất phức tạp, nhạy cảm và liên quan đến nhiều quy định pháp luật, trong khi đây là lần đầu tiên Hiệp hội Ngân hàng phối hợp với các hội viên để xây dựng và ban hành Bộ quy tắc thống nhất trong hoạt động kinh doanh, nên chưa có tiền lệ để tham khảo, do đó mất nhiều thời gian để nghiên cứu xây dựng.

Dự thảo Bộ quy tắc trải qua 5 vòng lấy ý kiến (các Ngân hàng tham gia Ban soạn thảo, các Ngân hàng hội viên, các Bộ, ngành, đơn vị liên quan của Ngân hàng Nhà nước, Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng, CLB Pháp chế Ngân hàng). Sau hơn 15 tháng triển khai, trải qua rất nhiều bước thực hiện, ngày 7/2/2025, Hiệp hội Ngân hàng đã có Quyết định số 09/QĐ-HHNH ban hành Bộ Quy tắc (có hiệu lực từ ngày 15/3/2025).

Việc ban hành Bộ quy tắc sẽ giúp các ngân hàng thực hiện thống nhất với khách hàng trên phạm vi toàn quốc, qua đó giảm thiểu các rủi ro liên quan. Đồng thời, giúp cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chức năng thuận lợi trong việc kiểm soát hoạt động chuyển tiền ra nước ngoài hiệu quả hơn nữa, hạn chế tình trạng chuyển tiền bất hợp pháp, góp phần giữ ổn định thị trường ngoại hối, ổn định tỷ giá giúp thu hút nhà đầu tư.

Đối với người dân, Bộ quy tắc tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi có nhu cầu thực hiện chuyển tiền một chiều ra nước ngoài. Thay vì phải đến ngân hàng có quy định phù hợp mới thực hiện được giao dịch chuyển tiền như trước đây thì nay chỉ cần đến ngân hàng gần nhất được thực hiện nghiệp vụ chuyển tiền một chiều ra nước ngoài, khách hàng sẽ được đáp ứng các nhu cầu chuyển tiền này.

Bộ quy tắc được xây dựng theo định hướng trở thành quy định khung đối với hoạt động chuyển tiền một chiều ra nước ngoài của người cư trú là công dân Việt Nam. Đây không phải là văn bản quy định pháp luật, tuy nhiên sẽ là cơ sở để các ngân hàng thống nhất thực hiện như một thông lệ thị trường. Bộ quy tắc đề cao trách nhiệm tuân thủ quy định pháp luật và phòng chống rửa tiền của các ngân hàng thương mại và các cán bộ ngân hàng trong quá trình cung ứng dịch vụ chuyển tiền quốc tế cho khách hàng.

Trọng tâm của việc ban hành Bộ quy tắc là để đảm bảo các ngân hàng cùng thống nhất về cách hướng dẫn, cách triển khai trong giao dịch chuyển tiền một chiều ra nước ngoài trên cơ sở tuân thủ các quy định của pháp luật, nhằm phục vụ nhu cầu cần thiết của người cư trú là công dân Việt Nam; đồng thời, nâng cao hiệu quả việc thực hiện quy định về phòng chống rửa tiền. Bên cạnh đó, Bộ quy tắc có những quy định chặt chẽ, góp phần hạn chế kẽ hở mà các cá nhân có thể lợi dụng để thực hiện các hành vi rửa tiền, chuyển tiền trái phép ra nước ngoài với các phương thức như sử dụng một bộ hồ sơ, chứng từ chuyển tiền nhiều lần tại cùng hệ thống ngân hàng hay thực hiện chuyển tiền nhiều lần tại các ngân hàng khác nhau…

TS Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh, Bộ quy tắc do Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam ban hành không phải là văn bản quy phạm pháp luật, được ban hành trong phạm vi các tổ chức hội viên, nhằm cùng thống nhất trong cách thực hiện, tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, để làm sao tạo sự thuận lợi, hỗ trợ cho người dân chuyển tiền nhanh chóng nhất nhưng vẫn đảm bảo an toàn trong hoạt động nghiệp vụ.

Các ngân hàng không phải là hội viên, ngân hàng nước ngoài nếu thấy Bộ quy tắc hỗ trợ ngân hàng mình trong việc chuyển tiền một chiều ra nước ngoài, có mong muốn cùng thống nhất thực hiện thì đều có thể đăng ký với Hiệp hội Ngân hàng để tham gia và chấp hành thực hiện đúng theo các nội dung của Bộ quy tắc.

Tại Hội nghị, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Vụ Quản lý ngoại hối, Ngân hàng Nhà nước bày tỏ sự vui mừng, phấn khởi và chúc mừng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã ban hành Bộ quy tắc. Bộ quy tắc đầu tiên “sứ mệnh” quan trọng, bảo vệ quyền và lợi ích của các Tổ chức hội viên thuộc VNBA cũng như nhận được sự đồng thuận, ủng hộ nhiệt tình từ các cơ quan chức năng, cơ quan công an, thanh tra giám sát… Ông Tuấn cũng hy vọng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tiếp tục vì lợi ích chung của các ngân hàng xây dựng thêm nhiều thông lệ khác.

Cũng tại Hội nghị, bà Nguyễn Cẩm Tâm - Phó Giám đốc Trung tâm thanh toán BIDV đại diện ban soạn thảo đã trình bày các nội dung Bộ quy tắc và một số vấn đề các Tổ chức tín dụng cần lưu ý. Theo đó, bà Tâm nhấn mạnh tới 3 nguyên tắc hướng dẫn tại Bộ quy tắc, cụ thể, bao gồm bám sát văn bản pháp luật và/hoặc có căn cứ pháp lý rõ ràng, không bổ sung, mở rộng các nội dung chưa được pháp luật hướng dẫn; hướng dẫn bao quát các tình huống phổ biến để đáp ứng nhu cầu chuyển tiền một chiều ra nước ngoài hợp pháp, hợp lệ của người cư trú là công dân Việt Nam; Đề cao trách nhiệm tuân thủ quy định pháp luật và phòng chống rửa tiền của các ngân hàng thương mại và các cán bộ ngân hàng trong quá trình cung ứng dịch vụ chuyển tiền quốc tế cho khách hàng.

Hội nghị đã tổ chức thảo luận, trao đổi giải đáp các ý kiến của Ngân hàng. Các thành viên Ban soạn thảo Bộ quy tắc cũng đã giải đáp nhiều các câu hỏi từ phía các ngân hàng về những vướng mắc trong việc chuyển tiền một chiều ra nước ngoài, thông qua những trường hợp đã diễn ra trong thực tiễn.