TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam chủ trì cuộc họp
Tham dự cuộc họp còn ông William Lawrenson - Phó Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại TP Hồ Chí Minh; ông Lý Hoàng Vũ, Quản lý thương mại Dịch vụ Tài chính và Chuyên nghiệp, Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh; đại diện Công ty tư vấn Boston Consulting Group (BCG) và một số ngân hàng như MB, Vietcombank, VietinBank, BIDV, Techcombank, HSBC, Standard Chartered, cùng đại diện một số Ban, đơn vị Cơ quan Thường trực VNBA. Cuộc họp diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến.
Phát biểu tại cuộc họp, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho biết, đây là cuộc họp quan trọng, nhằm trao đổi, kết nối và thống nhất định hướng hợp tác giữa các bên cũng như chính thức công bố thành lập Nhóm công tác triển khai dự án. Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, để đi đến cuộc họp này, VNBA đã chủ động báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trước khi làm việc với Đại sứ quán Anh. Trên cơ sở đó, VNBA được giao nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để tư vấn khung pháp lý và tổ chức triển khai dự án trong khuôn khổ hợp tác song phương giữa hai nước, qua đó thể hiện quyết tâm cũng như cam kết đồng hành cùng Đại sứ quán Anh trong quá trình thực hiện dự án.
Ông nhấn mạnh đây là dự án nằm trong khuôn khổ hợp tác cấp Chính phủ giữa Việt Nam và Vương quốc Anh, đồng thời đề nghị các ngân hàng xem đây là nhiệm vụ chính thức, cử đúng đầu mối chuyên môn, đặc biệt bổ sung đại diện công nghệ và pháp chế để phối hợp với nhóm nghiệp vụ.
Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, nền tảng TFR được xây dựng nhằm giải quyết các tồn tại lớn trong hoạt động tài trợ thương mại, bao gồm tình trạng gian lận, hồ sơ vay vốn trùng lặp tại nhiều ngân hàng, những vướng mắc trong giao dịch ba bên cũng như sự không đồng nhất về chất lượng dữ liệu và quy trình giữa các tổ chức tín dụng. Khi được triển khai, TFR kỳ vọng sẽ giúp ngành ngân hàng tăng tốc xử lý giao dịch, giảm thiểu rủi ro, chuẩn hóa nghiệp vụ và nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro.
Phát biểu trực tuyến, trước khi nói về nội dung chính, ông William Lawrenson - Phó Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại Việt Nam, bày tỏ chia sẻ, đồng cảm với người dân Việt Nam trước thiệt hại do bão lũ vừa qua, đồng thời cho biết Chính phủ Anh đã hỗ trợ khẩn cấp 800.000 bảng Anh cho các hoạt động cứu trợ.
Nhận xét về dự án TFR, ông William đánh giá đây là nhiệm vụ quan trọng, có thể giúp Việt Nam tăng thêm khoảng 100 tỷ USD tài trợ thương mại nếu triển khai thành công trên nền tảng số thống nhất. Ông cũng nhấn mạnh lợi ích trong giảm gian lận, tiết kiệm chi phí và nâng cao khả năng huy động vốn.
Ông khẳng định Chính phủ Anh và các tổ chức tư vấn sẽ đồng hành chặt chẽ cùng Việt Nam, coi TFR là dự án mang tầm chiến lược vì đã được đưa vào Tuyên bố chung cấp cao giữa hai nước.
Chia sẻ tại cuộc họp, đại diện BCG đã chia sẻ về mô hình triển khai dự án TFR và trình bày cấu trúc, và lộ trình triển khai kiểm nghiệm PoC (Proof of Concept - để kiểm tra và xác minh tính khả thi), trong đó tập trung vào ba nhóm yếu tố chính là năng lực công nghệ của các giải pháp, yêu cầu nghiệp vụ trong tài trợ thương mại và khung pháp lý cũng như bảo mật cần thiết để bảo đảm an toàn dữ liệu và vận hành hệ thống.
Đại diện BCG cho biết, PoC sẽ sử dụng toàn bộ dữ liệu mô phỏng, gồm 60 đến 100 giao dịch giả lập với kịch bản đa dạng dựa trên các vụ gian lận quốc tế. Hệ thống phải phát hiện được trùng lặp toàn phần, một phần, thay đổi trạng thái giao dịch hoặc các kỹ thuật gian lận tinh vi như chỉnh sửa ký tự.
Đại diện BCG
PoC dự kiến bắt đầu từ tháng 12/2025 và chia làm ba giai đoạn là chuẩn bị, thử nghiệm và đánh giá. Những buổi trình bày giải pháp công nghệ sẽ được tổ chức hằng tuần để các ngân hàng kịp thời thẩm định khả năng tích hợp.
Giai đoạn đầu của dự án tập trung triển khai PoC nhằm kiểm thử khả năng phát hiện gian lận trùng lặp trên hóa đơn thương mại và đánh giá mức độ sẵn sàng của công nghệ. Hiện VNBA, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng đã thống nhất mục tiêu, hoàn thiện thiết kế kỹ thuật và đang trong giai đoạn đánh giá đề xuất của các đối tác công nghệ.
Theo tính toán sơ bộ của BCG, việc mở rộng quy mô TFR có thể giúp các ngân hàng Việt Nam khai thác tiềm năng tài trợ thương mại thêm từ 60–75 triệu USD mỗi năm, nhờ giảm tổn thất tín dụng, giảm thiểu rủi ro và chi phí
Tại cuộc họp, đại diện các ngân hàng đã có những thảo luận về mô hình vận hành sau dự án, bao gồm đơn vị quản lý hệ thống TFR, cơ chế thu phí và quyền khai thác dữ liệu. Đồng thời đề cập tới cơ sở pháp lý cho phép sử dụng dữ liệu thật trong giai đoạn PoC. Các ngân hàng cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước có hướng dẫn thống nhất, đồng thời phân định rõ dữ liệu được phép sử dụng dữ liệu giả (dummy) và dữ liệu bắt buộc phải dùng bản thật.
Quang cảnh cuộc họp
Kết luận cuộc họp, TS. Nguyễn Quốc Hùng ghi nhận các ý kiến đóng góp thẳng thắn tại cuộc họp và kỳ vọng những cuộc họp tiếp theo sẽ tiếp tục nhận được nhiều ý kiến chuyên môn để dự án sớm mang lại kết quả. TS. Nguyễn Quốc Hùng đánh giá dự án có tính thực tiễn cao và đề nghị Nhóm công tác rà soát, thống nhất lộ trình, tăng cường trao đổi nghiệp vụ với các ngân hàng thương mại và phối hợp chặt chẽ để đảm bảo tiến độ. Ông đề nghị các ngân hàng cập nhật danh sách đầu mối và cam kết tham dự đầy đủ theo kế hoạch.
TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh TFR là dự án phục vụ phòng chống gian lận và minh bạch hóa tài trợ thương mại, không vì mục tiêu lợi nhuận, và đề nghị các ngân hàng thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, phối hợp chặt chẽ để đảm bảo tiến độ.
Tại cuộc họp, đại diện VNBA đã công bố Quyết định số 80/QĐ-HHNH về việc thành lập Nhóm công tác triển khai dự án xây dựng Nền tảng Cơ sở dữ liệu về Tài trợ Thương mại (TFR), do TS. Nguyễn Quốc Hùng làm Trưởng Nhóm; các phó trưởng nhóm gồm ông William Lawrenson - Phó Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại TP Hồ Chí Minh và ông Nguyễn Thanh Sơn - Giám đốc Trung tâm Đào tạo VNBA. Ngoài ra, nhóm công tác còn có 11 thành viên đến từ các ngân hàng hội viên và đại diện một số Ban, đơn vị cơ quan thường trực VNBA, cùng Tổ giúp việc - được giao nhiệm vụ hỗ trợ điều phối, tổng hợp và kết nối với tư vấn BCG.
Nhóm công tác được giao các nhiệm vụ: (1) Là đầu mối kết nối giữa các ngân hàng và NHNN, thường xuyên cập nhật tiến độ và báo cáo các vấn đề cần ý kiến chỉ đạo từ NHNN; (2) Thực hiện nhiệm vụ điều phối chung cho dự án, tổ chức cuộc họp, trao đổi và hỗ trợ xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai; (3) Tham gia chia sẻ thông tin, góp ý và phối hợp trong việc ra quyết định, định hướng triển khai; (4) Tham gia đánh giá, rà soát hồ sơ của các đối tác công nghệ và lựa chọn các đối tác công nghệ; (5) Tích cực tham gia thí điểm Proof of Concept (PoC), xác nhận chức năng hệ thống và phản hồi thực tế nhằm hoàn thiện giải pháp; (6) Bố trí nhân sự phù hợp thuộc các mảng nghiệp vụ, công nghệ và pháp lý để đóng góp ý kiến chuyên môn, đảm bảo tính thực tiễn và khả thi của dự án theo yêu cầu; (7) Hỗ trợ tư vấn triển khai dự án, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và tiêu chuẩn triển khai TFR tại các quốc gia tiên tiến; (8) Tư vấn mô hình hoạt động và phương án vận hành hệ thống phù hợp với thực tiễn Việt Nam; (9) Thực hiện các nhiệm vụ khác được giao trong khuôn khổ công việc của Nhóm công tác.
T.Đ
