Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam và BCG đẩy mạnh triển khai sáng kiến TFR, hướng tới thị trường tài trợ thương mại an toàn và minh bạch

Sự kiện đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực hiện thực hóa cơ sở dữ liệu về tài trợ thương mại, một nền tảng hạ tầng cốt lõi nhằm phòng chống gian lận, tăng cường minh bạch và thúc đẩy hoạt động tài trợ thương mại tại Việt Nam phát triển an toàn, hiệu quả.

Hội thảo quy tụ nhiều đại diện cấp cao từ các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính và doanh nghiệp công nghệ hàng đầu. Về phía VNBA có TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký. Sự kiện còn có sự tham gia của các ngân hàng hội viên lớn như Vietcombank, VietinBank, BIDV, VPBank, Techcombank, Standard Chartered, HSBC; cùng các đối tác công nghệ uy tín như FPT IS, MonetaGo và Traydstream.

TFR - Bước đi chiến lược và cấp thiết

Phát biểu khai mạc, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA, nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của dự án trong việc nâng cao năng lực quản trị rủi ro và phòng chống gian lận cho các ngân hàng Việt Nam, góp phần củng cố nền tảng phát triển bền vững cho toàn hệ thống. Ông cho biết, sau buổi làm việc đầu tiên tại TP. Hồ Chí Minh, VNBA nhận thấy đây là một bước đi chiến lược, mang tính nền tảng và hết sức cần thiết trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng. Dự án đã nhận được sự đánh giá cao và ủng hộ từ Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đồng thời giao VNBA làm đầu mối phối hợp với Đại sứ quán Anh và BCG để triển khai. Từ tháng 8/2025, VNBA đã tích cực tổ chức các buổi làm việc với các đơn vị liên quan để thống nhất lộ trình.

TS. Nguyễn Quốc Hùng cũng bày tỏ kỳ vọng, hội thảo là một diễn đàn quan trọng để các chuyên gia quốc tế và đại diện ngân hàng Việt Nam cùng chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm từ các mô hình đã triển khai thành công trên thế giới. Qua đó, ông tin tưởng rằng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên, dự án sẽ đạt được những kết quả thiết thực, đề xuất được các giải pháp khả thi nhằm giảm thiểu rủi ro, góp phần nâng cao hiệu quả và an toàn cho hoạt động tài trợ thương mại của toàn hệ thống ngân hàng Việt Nam.

Mở khóa tiềm năng 100 tỷ USD và tầm nhìn trung tâm tài chính quốc tế

Đại diện BCG cho biết, đây là phiên làm việc thứ ba trong chuỗi hoạt động thúc đẩy TFR tại Việt Nam. Hội thảo tập trung vào ba nội dung chính: thảo luận thiết kế kỹ thuật và lộ trình thử nghiệm (POC); trao đổi với các đối tác công nghệ; và định hướng mở rộng quy mô sau giai đoạn thí điểm.

BCG chỉ ra một thực tế đáng chú ý: dù quy mô thương mại của Việt Nam đã đạt gần 1.000 tỷ USD, vẫn còn một khoảng trống tài trợ trị giá 90-100 tỷ USD do thiếu các công cụ kiểm soát rủi ro và chia sẻ dữ liệu hiệu quả. Việc xây dựng thành công nền tảng TFR được kỳ vọng sẽ trở thành “chất xúc tác”, giúp minh bạch hóa thị trường và có thể làm tăng quy mô tài trợ thương mại thêm khoảng 10%.

Đại diện BCG nhấn mạnh việc phát triển TFR không chỉ là xây dựng nền tảng lưu trữ dữ liệu, mà là tạo dựng tương lai cho hệ sinh thái thương mại Việt Nam - gắn liền với chiến lược chuyển đổi số và mục tiêu hình thành trung tâm tài chính quốc tế.

Các giải pháp công nghệ sẵn sàng đồng hành

Tại hội thảo, các đối tác công nghệ đã trình bày những giải pháp tiên tiến và kinh nghiệm thực tiễn, thể hiện sự sẵn sàng đồng hành cùng dự án.

Bà Nguyễn Hồng Oanh - Giám đốc Sản phẩm khối Ngân hàng & Tài chính của FPT IS, chia sẻ về nền tảng TradeFlat - một hệ sinh thái tài chính số toàn diện theo mô hình SaaS. Nền tảng này đã được triển khai thành công tại nhiều ngân hàng lớn như Techcombank, VPBank, MSB, TPBank, giúp ngăn ngừa hiệu quả việc tài trợ trùng hóa đơn và xác thực hóa đơn điện tử. Đặc biệt, dự án BIDV TradeFlat đã thử nghiệm thành công giao dịch xuyên biên giới Việt Nam - Nhật Bản bằng công nghệ blockchain, rút ngắn thời gian xử lý từ 7-10 ngày xuống chỉ còn hơn 1 giờ. FPT IS cam kết sẵn sàng hợp tác để triển khai hệ thống TFR một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Trong khi đó, ông Neil Shonhard - Giám đốc điều hành kiêm Nhà đồng sáng lập MonetaGo, đã chia sẻ kinh nghiệm quốc tế sâu rộng trong việc xây dựng các nền tảng TFR quốc gia. Được thành lập từ năm 2017, MonetaGo đã hợp tác với các đối tác toàn cầu như SWIFT, Google, và nhiều ngân hàng trung ương để triển khai các hệ thống tương tự tại Ấn Độ, Singapore và Indonesia. Hệ thống TFR tại Singapore do MonetaGo triển khai hiện đang xử lý lưu lượng giao dịch lên tới hàng trăm tỷ USD mỗi năm, là một minh chứng rõ nét cho sự thành công của mô hình.

Ông Neil Shonhard khẳng định, Việt Nam là một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi... và hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu khu vực về tài trợ thương mại số hóa và an toàn.

Từ góc nhìn thực tiễn về rủi ro gian lận trong tài trợ thương mại, đại diện Traydstream cho biết các hành vi gian lận ngày càng tinh vi, đặc biệt khi phần lớn giao dịch vẫn dựa trên chứng từ giấy. Việc ngân hàng chấp nhận bản sao thay vì bản gốc đã tạo kẽ hở để tội phạm tài chính lợi dụng.
Để hỗ trợ ngân hàng quản lý rủi ro, Traydstream phát triển TradeGuard - nền tảng kết hợp số hóa quy trình, kiểm tra tuân thủ và phòng chống gian lận. Giải pháp này giúp xác minh hóa đơn, theo dõi container, giám sát tàu và kiểm tra hàng hóa lưỡng dụng, qua đó nâng cao minh bạch và tiết kiệm thời gian, chi phí vận hành.
Ứng dụng AI, TradeGuard phát hiện hóa đơn trùng lặp, chứng từ giả mạo và giảm “dương tính giả” trong kiểm tra tuân thủ. Tại UAE, nền tảng đã xử lý hơn 2,3 triệu hóa đơn, phát hiện hơn 1.000 trường hợp trùng lặp trị giá 185 triệu USD.
Traydstream cho biết có thể hợp tác cùng FPT IS để bản địa hóa giải pháp, bảo đảm khả năng dịch thuật, xác thực hóa đơn với cơ quan thuế và tuân thủ quy định bảo mật của Ngân hàng Nhà nước. “Yếu tố địa phương là cực kỳ quan trọng - FPT hiểu rõ quy trình và yêu cầu pháp lý của Việt Nam,” đại diện doanh nghiệp nhấn mạnh.
Ngoài phòng chống gian lận, TradeGuard còn giúp ngân hàng mở rộng tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) thông qua xác minh hóa đơn chưa được tài trợ ở nơi khác. Với chứng nhận ISO 27001 và SOC2 Type II, Traydstream hướng tới xây dựng Trung tâm Xuất sắc (Center of Excellence) tại Việt Nam, hỗ trợ ngân hàng triển khai giải pháp phát hiện gian lận và thúc đẩy số hóa hoạt động tài trợ thương mại trong khu vực.

Hội thảo “Growth Gateway: Chia sẻ về thiết kế kỹ thuật TFR tại Việt Nam” đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hiện thực hóa sáng kiến TFR -nền tảng hạ tầng dữ liệu cốt lõi nhằm phòng chống gian lận, tăng cường minh bạch và thúc đẩy tài trợ thương mại an toàn, hiệu quả. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước, BCG, Đại sứ quán Anh và các đối tác công nghệ trong - ngoài nước, dự án TFR được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện và đưa Việt Nam tiến gần hơn mục tiêu trở thành trung tâm tài chính thương mại số hóa hàng đầu khu vực.