TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp Hội Ngân hàng Việt Nam (bên phải) và ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính HD SAISON – Phó Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng (bên trái)
Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp Hội Ngân hàng Việt Nam; Ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính HD SAISON – Phó Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng; cùng đại diện Vụ Chính sách tiền tệ, Cục Quản lý giám sát các tổ chức tín dụng, Cục An toàn hệ thống các TCTD (Ngân hàng Nhà nước); thành viên Ban Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng và 12 công ty tài chính thành viên.
Từng bước khẳng định vai trò, đồng hành cùng phát triển thị trường
Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính HD SAISON – Phó Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng cho biết, sau 3 năm hoạt động, CLB Tài chính Tiêu dùng đã không ngừng nỗ lực xây dựng tổ chức, kết nối các hội viên và từng bước khẳng định vị thế là một tổ chức có vai trò đóng góp tiếng nói chung của Ngành tài chính tiêu dùng tại Việt Nam cho nền kinh tế đất nước.
Ngay từ những ngày đầu thành lập, Ban Chủ nhiệm xác định rõ sứ mệnh của Câu lạc bộ không chỉ là nơi hội tụ các hội viên cùng lĩnh vực, mà còn là nơi lan tỏa giá trị chuyên môn, chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau tháo gỡ vướng mắc, khó khăn từ đó thúc đẩy môi trường hoạt động minh bạch, hiệu quả và phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước.
Không chỉ dừng lại ở vai trò chuyên môn, Câu lạc bộ còn nỗ lực trong việc nâng cao hình ảnh và vai trò của lĩnh vực tài chính tiêu dùng, lan tỏa thông điệp về tiện ích, tính an toàn, và chính thống của Tài chính tiêu dùng – đặc biệt trong bối cảnh xã hội còn nhiều e ngại hoặc hiểu chưa đầy đủ về hoạt động cho vay tiêu dùng.
Câu lạc bộ cũng đã tích cực trong công tác truyền thông định hướng về vai trò, hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng, đồng thời góp phần mở rộng khả năng tiếp cận tín dụng của khách hàng ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa; hạn chế tình trạng “tín dụng đen” – một vấn đề đang rất được xã hội quan tâm.
Theo ông Đức, tài chính tiêu dùng là một lĩnh vực có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiêu dùng, cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Đặc biệt, hoạt động này còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu tài chính toàn diện, tạo điều kiện cho người dân, nhất là nhóm không đủ điều kiện vay ngân hàng, có cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính an toàn và hợp pháp. Tài chính tiêu dùng là lĩnh vực giàu tiềm năng, đồng thời cũng đối mặt với không ít thách thức. Bên cạnh áp lực quản trị rủi ro trong nhóm khách hàng không có tài sản bảo đảm, các công ty tài chính tiêu dùng còn phải đối mặt với yêu cầu tuân thủ ngày càng chặt chẽ, môi trường pháp lý thường xuyên thay đổi, cùng áp lực từ dư luận xã hội. Những điều này đòi hỏi công ty tài chính không chỉ nỗ lực vận hành hiệu quả, mà còn phải xây dựng chiến lược kinh doanh minh bạch và có trách nhiệm với cộng đồng.
Sau giai đoạn đầy biến động, bước sang năm 2025, thị trường tài chính tiêu dùng được kỳ vọng sẽ có nhiều khởi sắc nhờ vào những tín hiệu tích cực từ nền kinh tế vĩ mô. Đây là thời điểm quan trọng để các công ty tài chính tiêu dùng củng cố nội lực, tận dụng cơ hội, đồng thời chủ động kiến nghị, đề xuất các giải pháp tháo gỡ rào cản chính sách, từ đó thúc đẩy hoạt động cho vay phát triển lành mạnh, bền vững hơn và dàn từng bước đưa Tài chính tiêu dùng trở lại với đúng vị thế của nó.
Ông Đức cho biết, Hội nghị Câu lạc bộ Tài chính Tiêu dùng sẽ tập trung trao đổi, chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động tài chính tiêu dùng, đặc biệt là các Thông tư do Ngân hàng Nhà nước ban hành. Trên cơ sở đó, các hội viên sẽ cùng đề xuất các kiến nghị tháo gỡ thực tiễn, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, Hội nghị sẽ tổng kết hoạt động của Câu lạc bộ trong nhiệm kỳ I (2022–2025), đồng thời thảo luận phương hướng hoạt động nhiệm kỳ II (2025–2028), bao gồm việc kiện toàn Ban Chủ nhiệm nhiệm kỳ mới 2025 - 2028 nhằm bảo đảm hoạt động của Câu lạc bộ ngày càng chuyên nghiệp, hiệu quả và có chiều sâu hơn trong thời gian tới.
Quang cảnh hội nghị
Nhận diện và đề xuất tháo gỡ hàng loạt vướng mắc pháp lý
Báo cáo tổng hợp vướng mắc của các Tổ chức hội viên, đại diện CLB Tài chính Tiêu dùng cho biết, hiện nay, các công ty tài chính tiêu dùng đang gặp một số vướng mắc trong triển khai, áp dụng quy định liên quan đến quy định tại Thông tư số 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định về hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng và văn bản sửa đổi, bổ sung (Thông tư 39/2016/TT-NHNN); Vướng mắc liên quan đến quy định tại Thông tư số 43/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 quy định cho vay tiêu dùng của công ty tài chính và văn bản sửa đổi, bổ sung (Thông tư 43/2016/TT-NHNN); Vướng mắc liên quan đến quy định tại Thông tư số 35/2024/TT-NHNN ngày 30/6/2024 quy định về cấp đổi Giấy phép, cấp bổ sung nội dung hoạt động vào Giấy phép và tổ chức, hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng (Thông tư 35/2024/TT-NHNN); Vướng mắc liên quan đến quy định tại Thông tư số 52/2018/TT-NHNN ngày 31/12/2018 quy định xếp hạng tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các văn bản sửa đổi, bổ sung (Thông tư 52/2018/TT-NHNN)
Theo đó, các nhóm vấn đề nổi bật được nêu gồm:
Một là, thứ tự thu nợ theo Thông tư 06/2023/TT-NHNN, quy định cứng về thứ tự thu nợ đang khiến nhiều khoản vay bị ghi nhận là quá hạn dù khách hàng đã trả một phần nợ, ảnh hưởng tiêu cực tới tỷ lệ nợ xấu và tâm lý khách hàng.
Hai là, xác minh khách hàng điện tử, quy định tại Khoản 1 Điều 32b chưa làm rõ cách thức xác minh với khách hàng đã có quan hệ tín dụng trước đó, gây lúng túng trong thực thi.
Ba là, hạn mức cho vay tiêu dùng, mức trần 100 triệu đồng quy định tại Thông tư 43/2016/TT-NHNN đã lỗi thời sau hơn một thập kỷ, cần được điều chỉnh phù hợp với thực tế và lạm phát.
Bốn là, phương thức giải ngân, quy định chỉ cho phép giải ngân qua bên bán là chưa phù hợp với nhu cầu tiêu dùng đa dạng và nhỏ lẻ hiện nay.
Năm là, quy định tỷ lệ cho vay tiêu dùng trong Thông tư 35/2024/TT-NHNN, yêu cầu tỷ lệ tối thiểu 70% là rào cản trong việc phát triển các sản phẩm vay có tài sản bảo đảm và hướng tới nhóm khách hàng ít rủi ro.
Sáu là, xếp hạng tổ chức tín dụng theo Thông tư 52/2018/TT-NHNN, các tiêu chí thanh khoản áp dụng cho công ty tài chính chưa phù hợp, làm giảm năng lực sử dụng vốn hiệu quả.
Bảy là, kê khai thông tin người liên quan theo Thông tư 22/2018/TT-NHNN, yêu cầu kê khai chi tiết thông tin của người thân xa là bất khả thi. Doanh nghiệp đề xuất được phép khai thác dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và chịu trách nhiệm về độ chính xác.
Tám là về việc xây dựng blacklist về nhân sự giữa các công ty TCTD. Nhân sự có sai phạm sẽ được đề cập trong blacklist và được chia sẻ giữa các công ty TCTD
Tại hội nghị, đại diện các Hội viên CLB Tài chính Tiêu dùng (Lotte Finance, HD Saison, Mirae Asset, FE Credit …) đã có những ý kiến thảo luận sôi nổi, trao đổi thông tin và những giải đáp thắc mắc từ phía đại diện Cục An toàn hệ thống các TCTD (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam). Hầu hết các kiến nghị đều hướng tới mục tiêu hoàn thiện hành lang pháp lý, đảm bảo tính khả thi trong triển khai thực tế, tạo điều kiện phát triển thị trường cho vay tiêu dùng chính thống, minh bạch và hiệu quả hơn.
Kiện toàn tổ chức, khởi động nhiệm kỳ II
Báo cáo tổng kết hoạt động nhiệm kỳ I (2022–2025), ông Nguyễn Đình Đức - Chủ nhiệm Câu lạc bộ Tài chính Tiêu dùng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Tài chính HD SAISON nhấn mạnh, sau ba năm thành lập, câu lạc bộ đã khẳng định được vai trò là đầu mối kết nối, phản ánh tiếng nói chung của các công ty tài chính tiêu dùng tại Việt Nam.
Trong nhiệm kỳ I (2022-2025), dù đối mặt nhiều khó khăn, đặc biệt là giai đoạn 2023-2024 khi ngành tài chính chịu tác động từ suy giảm lợi nhuận và khó khăn thu hồi nợ, câu lạc bộ vẫn chủ động phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, VNBA và các cơ quan liên quan để hỗ trợ hội viên duy trì hoạt động, đồng thời thúc đẩy cải thiện môi trường pháp lý.
Cụ thể, câu lạc bộ đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm chuyên đề như “Thực trạng và giải pháp phát triển thị trường tài chính tiêu dùng” (4/2023), “Gỡ khó cho vay tiêu dùng - đẩy lùi tín dụng đen” (10/2023), cùng các hoạt động chuyên sâu về thu hồi nợ và phòng chống gian lận…
Tuy nhiên, ông Đức cũng thẳng thắn nhìn nhận một số hạn chế như: sự tham gia chưa đồng đều của hội viên, một số nhiệm vụ xây dựng cơ sở dữ liệu blacklist và khung quy tắc bảo vệ người tiêu dùng chưa hoàn tất.
Bước sang nhiệm kỳ II (2025-2028), Câu lạc bộ Tài chính Tiêu dùng đặt mục tiêu kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu quả hỗ trợ hội viên và tiếp tục là cầu nối chính sách giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý, người tiêu dùng.
Một số nhiệm vụ trọng tâm được đề ra bao gồm: Tham gia xây dựng và phản biện chính sách như góp ý cho các văn bản pháp lý quan trọng như Luật Thi hành án dân sự, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Thương mại điện tử…
Song song đó, cần đẩy mạnh truyền thông, giáo dục tài chính nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò tích cực của tài chính tiêu dùng, giúp phân biệt rõ ràng với tín dụng đen. Đồng thời, tổ chức hội thảo chuyên đề và tập huấn chuyên sâu về thu hồi nợ, quản trị rủi ro, chuyển đổi số, ứng dụng AI và cải thiện tiếp cận khách hàng.
Bên cạnh đó, cần phát triển hạ tầng dữ liệu dùng chung, tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu blacklist, diễn đàn chia sẻ thông tin nội bộ giữa các hội viên. Đặc biệt, là tổ chức sinh hoạt định kỳ nhằm duy trì kết nối giữa các hội viên thông qua các buổi sinh hoạt hàng quý hoặc nửa năm/lần.
Ban Chủ nhiệm Câu lạc bộ Tài chính Tiêu dùng nhiệm kỳ II (năm 2025 – 2028)
Cũng tại Hội nghị, CLB Tài chính Tiêu dùng đã đồng thời kiện toàn tổ chức, khởi động nhiệm kỳ II (2025-2028).
Các đại biểu đã biểu quyết thông qua nhân sự Ban Chủ nhiệm mới gồm 5 đơn vị: Ông Nguyễn Đình Đức, Phó Tổng giám đốc HD Saison là Chủ nhiệm CLB; Bà Nguyễn Thị Minh Nguyệt – Tổng giám đốc FE CREDIT là Phó Chủ nhiệm CLB; Ông Lê Đức Hải - Phó Tổng giám đốc MCredit là Phó Chủ nhiệm CLB; Ông Phạm Ngọc Khang, Tổng giám đốc Home Credit là Uỷ viên; Bà Tôn Thị Hải Yến, Phó Tổng giám đốc EVNFC là Uỷ viên.
Kết luận Hội nghị, TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp Hội Ngân hàng Việt Nam chúc mừng Ban chủ nhiệm nhiệm kỳ mới 2025-2028, đồng thời đánh giá hoạt động của CLB Tài chính Tiêu dùng nhiệm kỳ qua đã đạt được một số kết quả nhất định, góp phần vào thành cônng của Hiệp hội Ngân hàng. Tuy nhiên, hoạt động của Câu lạc bộ vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, các hội viên chưa có sự hợp tác, chia sẻ thường xuyên trong hoạt động kinh doanh, định kỳ chưa tổ chức các cuộc họp, toạ đàm về những chủ đề hội viên quan tâm, chưa có kế hoạch công tác hàng quý…
Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm
Để đẩy mạnh hoạt động của CLB trong nhiệm kỳ mới, Hiệp hội Ngân hàng đề nghị Câu lạc bộ cần đánh giá đầy đủ thực trạng hoạt động của các Công ty tài chính tiêu dùng hiện nay, đưa ra các kiến nghị, đề xuất sửa đổi cơ chế, chính sách có cơ sở thuyết phục; tập hợp các hội viên để thống nhất ý kiến kiến nghị Ngân hàng Nhà nước; tăng cường giao lưu, sinh hoạt CLB để gắn kết các hội viên; xây dựng chương trình công tác theo quý, tháng; xây dựng website CLB tài chính link vào Website của Hiệp hội Ngân hàng; Hiệp hội Ngân hàng luôn đồng hành cùng CLB để hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ của CLB…
Phương hướng hoạt động trong Nhiệm kỳ II (năm 2025 – 2028):
Trong nhiệm kỳ mới, các thành viên CLB Tài chính Tiêu dùng thống nhất tiếp tục phát huy vai trò, trách nhiệm, tích cực, chủ động triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động của CLB, đẩy mạnh hơn nữa vai trò của CLB đối với các công ty tài chính thành viên thông qua các nội dung:
1. Tổ chức Hội nghị toàn thể CLB nhiệm kỳ II (năm 2025 – 2028), kiện toàn Ban Chủ nhiệm, đề ra phương hướng hoạt động của CLB thời gian tới nhằm mang lại hiệu quả thiết thực hơn cho các thành viên.
2. Tích cực tham gia góp ý kiến, phản biện cơ chế chính sách liên quan đến hoạt động của TCTD nói chung và tài chính tiêu dùng nói riêng, nhằm giúp cơ quan soạn thảo hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng, tạo điều kiện cho các TCTD hoạt động ổn định, an toàn, hiệu quả, cụ thể: Tiếp tục tham gia góp ý đối với các dự thảo Luật, Nghị định, Thông tư liên quan đến các nghiệp vụ tài chính tiêu dùng như: Luật Thi hành án Dân sự; Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Thương mại điện tử, Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng (thay thế Nghị định số 88/2019/NĐ-CP); các văn bản triển khai thực hiện các Luật đã ban hành, …
3. Tổ chức các hội thảo, tọa đàm, hội nghị chuyên đề liên quan đến hoạt động của các Hội viên, rà soát, đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách về chuyển đổi số trong hoạt động ngân hàng, hướng dẫn việc ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hoạt động tín dụng tiêu dùng… cũng như tăng cường phối hợp để tuyên truyền chính sách, để người dân thấy được hậu quả của “tín dụng đen”.
4. Phối hợp rà soát, nghiên cứu đổi mới phương thức cung cấp thông tin, cách thức tiếp cận khách hàng vay; cũng như phối hợp chặt chẽ trong việc kết nối khai thác dữ liệu thông tin từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đẩy mạnh các giải pháp ứng dụng dữ liệu này trong hoạt động tín dụng tiêu dùng.
5. Tổ chức các buổi tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm cho các Tổ chức hội viên về thu hồi nợ, quản trị rủi ro, ứng dụng AI, …
6. Đề xuất, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét tháo gỡ vướng mắc cho các công ty tài chính hội viên trong quá trình hoạt động để ngành tài chính tiêu dùng có thể phát triển, nâng cao vai trò trong nền kinh tế và tạo động lực phục hồi, tăng trưởng bền vững, như các vướng mắc về: xử lý nợ xấu; thu hồi nợ; tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng; tỷ lệ dư nợ tín dụng tiêu dùng tối thiểu trên tổng dư nợ cấp tín dụng ....
7. Tiếp tục nghiên cứu, xây dựng kho dữ liệu Blacklist chung đối với cán bộ nhân viên có yếu tố gian lận của các công ty tài chính để chia sẻ, cung cấp thông tin giữa các Hội viên CLB.
8. Đẩy mạnh hơn nữa công tác truyền thông và giáo dục tài chính tiêu dùng để các cơ quan có thẩm quyền và xã hội, người dân hiểu được rõ vai trò, hoạt động của các công ty tài chính tiêu dùng, trách nhiệm trả nợ của người vay, qua đó kiến nghị cơ quan có thẩm quyền ban hành chính sách nhằm phù hợp với vai trò và vị thế của tài chính tiêu dùng trong xã hội.
9. Nghiên cứu để tạo điều kiện thuận lợi trong việc khai thác, chia sẻ thông tin và kinh nghiệm thu hồi nợ giữa các tổ chức hội viên nhằm nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.
10. Nghiên cứu xây dựng diễn đàn trao đổi thông tin, kinh nghiệm giữa các tổ chức hội viên, góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp và minh bạch của thị trường.
11. Định kỳ hằng quý hoặc 6 tháng tổ chức sinh hoạt Câu lạc bộ để cùng thảo luận về những vấn đề mà các thành viên quan tâm.
12. Tiếp tục bám sát chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và Hiệp hội Ngân hàng về việc triển khai các nhiệm vụ của ngành Ngân hàng.
