Hiệp hội Ngân hàng ASEAN (ABA) được thành lập vào năm 1976 và có trụ sở chính đặt tại Singapore. Với năm (05) thành viên ban đầu là Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, đến nay tổng số thành viên của ABA là mười (10) thành viên từ các Hiệp hội Ngân hàng các nước trong khu vực ASEAN.
1. Quá trình hình thành và phát triển của Hiệp hội Ngân hàng ASEAN:
Hiệp hội Ngân hàng ASEAN (ABA) được thành lập vào năm 1976 và có trụ sở chính đặt tại Singapore. Với năm (05) thành viên ban đầu là Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan, đến nay tổng số thành viên của ABA là mười (10) thành viên từ các Hiệp hội Ngân hàng các nước trong khu vực ASEAN.
Cụ thể thời gian gia nhập của Hiệp hội các nước ASEAN như sau:
- 1976: Hiệp hội Ngân hàng Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan;
- 1984: Hiệp hội Ngân hàng Brunei (thành viên thứ 6);
- 1995: Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (thành viên thứ 7);
- 1999: Hiệp hội Ngân hàng Campuchia (thành viên thứ 8);
- 2001: Hiệp hội Ngâng hàng Myanmar (thành viên thứ 9);
- 2004: Hiệp hội Ngân hàng Lào (thành viên thứ 10).
Kể từ năm 2015, ABA chuyển đổi tư cách pháp nhân sang hình thức Công ty đại chúng hữu hạn có bảo lãnh đã ghi nhận sự chấp thuận của cả 10 thành viên thuộc ABA.
2. Mục tiêu của ABA:
- Nâng cao vị thế của ABA và cộng đồng ngân hàng ASEAN;
- Tăng cường “tiếng nói” của ASEAN trong các nỗ lực vận động chính sách trên toàn cầu hoặc khu vực;
- Đóng góp cho Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC), hỗ trợ các quốc gia trong khu vực phù hợp với mục tiêu của AEC;
- Cùng chia sẽ các kinh nghiệm, thông tin trong lĩnh vực ngân hàng đồng thời tăng cường đào tạo, nâng cao nghiệp vụ ngân hàng giữa các nước thành viên;
- Thúc đẩy sự hợp tác tích cực, tình hữu nghị giữa các tổ chức ngân hàng ASEAN.
3. Hội đồng Ngân hàng ASEAN (ASEAN Banking Council): Hội đồng là cơ quan điều hành của Hiệp hội, bao gồm:
- Chủ tịch Hội đồng: Vị trí chủ tịch Hội đồng ABA sẽ được bổ nhiệm 2 năm/lần định kỳ theo kỳ họp Đại hội HHNH ASEAN (ASEAN Banking Conference) và sẽ được bàn giao/tiếp quản luân phiên theo thứ tự bảng chữ cái anphabet “abc” của Hiệp hội Ngân hàng 10 nước thành viên ASEAN.
- Tổng Thư ký: Ông Paul Gwee Choon Guan hiện đã đảm nhiệm vị trí Tổng Thư ký HHNH ASEAN trong nhiều năm và là người có hơn 25 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng phổ thông & ngân khố/đầu tư với ngành quản lý tài sản / quỹ & tài sản trên khắp Châu Á Thái Bình Dương.
- Các thành viên Hội đồng: Theo quy định tại Điều lệ ABA, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng các quốc gia thành viên sẽ là đại diện HHNH quốc gia đó để giữ vị trí Thành viên Hội đồng HHNH ASEAN (hay còn gọi là Giám đốc Công ty ABA) đồng thời ký kết các văn bản, giấy tờ có liên quan. Với Việt Nam, hiện tại Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HHNH Việt Nam, Chủ tịch Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam giữ vị trí Thành viên Hội đồng (Council Member) của ABA.
- Các Ủy ban Thường trực, gồm:
a. Ủy Ban Hợp tác Tài chính, Đầu tư, Thương mại và Công nghệ (COFITT) chủ trì bởi Hiệp hội Ngân hàng Singapore;
b. Ủy Ban liên vùng chủ trì bởi Hiệp hội Ngân hàng Malaysia;
c. Ủy ban Đào tạo chủ trì bởi Hiệp hội Ngân hàng Philippines.
4. Các hoạt động thường niên do ABA tổ chức và phối hợp:
Đại hội Hiệp hội Ngân hàng ASEAN (ASEAN Banking Conference): Đại hội sẽ tổ chức họp hai năm một lần để bổ nhiệm Chủ tịch Hội đồng ABA mới và thông qua về mục tiêu hoạt động của Hiệp hội Ngân hàng ASEAN.
Hội nghị Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng ASEAN (ASEAN Banking Council Meeting): Hội đồng ABA sẽ tổ chức hội nghị Hội đồng hàng năm để hoạch định các chính sách và điều phối các hoạt động của Hiệp hội được thực hiện thông qua 03 Ủy ban: Ủy ban COFFIT, Ủy ban Liên vùng và Ủy ban Đào tạo.
Hình thức tổ chức: Đại hội HHNH và Hội nghị Hội đồng HHNH ASEAN sẽ được tổ chức luân phiên theo thứ tự bảng chữ cái “abc” của 10 Hiệp hội Ngân hàng thành viên ABA. Hiệp hội Ngân hàng quốc gia thành viên đăng cai sẽ là quốc gia chủ trì tổ chức (địa điểm, chương trình hội nghị và các sự kiện bên lề) cho Hội nghị Hội đồng HHNH ASEAN hoặc cả 2 sự kiện là Hội nghị Hội đồng và Đại hội HHNH (trong trường hợp năm đó là năm sẽ diễn ra Đại hội HHNH).
Đối với HHNH Việt Nam, kể từ khi gia nhập thành viên ABA năm 1995, HHNH Việt Nam đã từng 03 lần đăng cai chủ trì Hội nghị Hội đồng và Đại hội HHNH ASEAN cụ thể:
- Nhiệm kỳ II: đăng cai tổ chức Hội nghị Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng ASEAN lần thứ 30 và Đại hội Hiệp hội Ngân hàng ASEAN lần thứ 13 (từ ngày 9-11/11/2000) tại Hà Nội;
- Nhiệm kỳ III: đăng cai tổ chức Hội nghị Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng ASEAN lần thứ 37 (ngày 1-2/11/2007) tại Hà Nội;
- Nhiệm kỳ VI: đăng cai tổ chức Hội nghị Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng ASEAN lần thứ 47 (ngày 23-24/11/2017) tại Đà Nẵng.
Năm 2020 và năm 2021 do ảnh hưởng của dịch Covid-19, việc tổ chức Hội nghị Hội đồng và Đại hội HHNH ASEAN cũng đã bị tạm hoãn và chỉ tổ chức họp trực tuyến giữa các thành viên Hội đồng ABA. Theo dự kiến, việc tái tổ chức Hội nghị trực tiếp sẽ được tạm hoãn sang nửa cuối năm 2022 khi tình hình dịch bệnh đã được kiểm soát và đạt miễn dịch cộng đồng.
Các chương trình làm việc, hội thảo, đào tạo thường xuyên: ABA thường xuyên tổ chức và phối hợp tổ chức cùng các Hiệp hội Ngân hàng thành viên, các tổ chức quốc tế các chương trình thăm làm việc, hội thảo, tọa đàm, đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng và liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Trong giai đoạn gần đây do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, việc tổ chức các chương trình làm việc, hội thảo, đào tạo… đều phải kết hợp giữa hình thức trực tiếp và trực tuyến, ABA vẫn liên tục cập nhật và gửi thư mời tới các Hiệp hội Ngân hàng thành viên tham dự các chương trình về hội thảo, tọa đàm theo hình thức trực tuyến. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam thường xuyên giữ mối liên hệ, trao đổi thông tin với Hiệp hội Ngân hàng ASEAN để cập nhật các thông tin liên quan, liên kết, đầu mối gửi thư mời các tổ chức hội viên và các tổ chức liên quan khác tham dự các chương trình hội thảo, sự kiện do ABA tổ chức hoặc phối hợp cùng các đơn vị quốc tế khác tổ chức, đã luôn nhận được nhiều sự quan tâm, bố trí tham dự từ các tổ chức hội viên HHNH và các tổ chức tín dụng, ngân hàng nước ngoài….
Đoàn khảo sát, nghiên cứu (Study Tour) hàng năm: là hoạt động thường niên của các ngân hàng trong khối ASEAN được chủ trì tổ chức bởi Hiệp hội Ngân hàng Malaysia, với tư cách là Chủ tịch Uỷ ban Quan hệ liên vùng ASEAN, trực thuộc ABA. Mục đích của chuyến Study Tour là để thúc đẩy mối quan hệ trong khu vực và thắt chặt hợp tác giữa các ngân hàng, các Hiệp hội Ngân hàng và các tổ chức trong ngành dịch tài chính ngân hàng của khối ASEAN. Study Tour thường kéo dài trong khoảng thời gian từ 2 -3 ngày, trong Quý III hoặc Quý IV hàng năm. Hàng năm Uỷ ban Quan hệ liên vùng ASEAN lựa chọn 01 quốc gia thuộc khu vực ASEAN để tổ chức tới thăm và làm việc với Hiệp hội Ngân hàng và tổ chức tín dụng địa phương nhằm trao đổi, học hỏi kinh nghiệm trong các lĩnh vực tài chính ngân hàng, Fintech,…
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, kế hoạch tổ chức Study Tour thường niên năm 2020-2021 đã trì hoãn. Hiệp hội Ngân hàng ASEAN hy vọng việc tổ chức sự kiện này sẽ được tái khởi động lại kể từ năm sau – năm 2022 và sẽ tiếp tục cập nhật thông tin với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.
5. Hội nghị thường niên HHNH ASEAN năm 2021 theo hình thức trực tuyến:
Ngày 9/11/2021 vừa qua, Hội đồng ABA đã tổ chức thành công Hội nghị thường niên HHNH ASEAN. Tham dự Hội nghị là các thành viên Hội đồng HHNH của 10 Hiệp hội quốc gia thành viên ABA theo hình thức trực tuyến. Tại Hội nghị, các thành viên đã xem xét thông qua các nội dung được quan tâm và nhận được sự tán thành của các thành viên Hội đồng, cụ thể là:
- Báo cáo tài chính đã kiểm toán cho giai đoạn tài chính từ ngày 1/7/2020 đến hết ngày 30/6/2021 đã được Công ty kiểm toán PriceWaterhouseCoopers – PwC kiểm toán và ký xác nhận của Hội đồng HHNH ASEAN;
- Báo cáo thu nhập & chi tiêu ước tính cho năm 2021 so với ngân sách năm 2021 và phê duyệt ngân sách năm 2022 cho Hiệp hội Ngân hàng ASEAN, Văn phòng Thường trực Ban Thư ký;
- Bàn giao/Tiếp quản vị trí Chủ tịch HHNH ASEAN, từ Malaysia sang Myanmar: sau 2 năm đảm nhiệm, ông Datuk Abdul Farid bin Alias, Chủ tịch HHNH Maylaysia đã chuyển giao vị trí Chủ tịch HHNH ASEAN cho bà Dawn Khin Saw Oo, Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Myanmar. Đây cũng được đánh dấu là lần đầu tiên trong lịch sử HHNH ASEAN có một nữ Chủ tịch Hội đồng.
- Về Hội nghị Hội đồng HHNH lần thứ 50:
Gần đây nhất, Hội nghị Hội đồng HHNH ASEAN lần thứ 49 đã được tổ chức tại Campuchia vào tháng 11/2019. Từ năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 trên toàn thế giới, do vậy Hội nghị lần thứ 50 đã không thể tổ chức tại Indonesia như dự kiến và đã được điều chỉnh sang năm 2021. Tuy nhiên, với tình hình dịch Covid-19 vẫn tiếp tục có những diễn biến phức tạp trên thế giới, căn cứ đề xuất của HHNH Indonesia PERBANAS đã được Chủ tịch Hội đồng HHNH ASEAN thông qua, Hội nghị lần thứ 50 được tiếp tục hoãn không tổ chức trong năm 2021 và sẽ được dời thời gian tổ chức sang nửa cuối năm 2022 khi dịch Covid-19 được kiểm soát tốt hơn và kỳ vọng tại thời điểm đó đã có miễn dịch cộng đồng. Theo chia sẻ của Ông Pak Farid Rahman đại diện HHNH Indonesia (PERBANAS), HHNH Indonesia rất vinh dự và mong chờ sẽ được đón tiếp các thành viên ABA tới tham dự Hội nghị Hội đồng HHNH lần thứ 50 tại Indonesia vào cuối năm 2022 và rất hy vọng tại thời điểm đó dịch Covid-19 đã được kiểm soát tốt, biên giới, các đường bay sẽ được khôi phục trở lại và việc tổ chức Hội nghị sẽ được diễn ra tốt đẹp. Hiện HHNH Indonesia đang bắt đầu chuẩn bị các công tác liên quan trong đó có việc lựa chọn địa điểm tổ chức (đang cân nhắc giữa 03 địa điểm là: Jakatar, đảo Bali hoặc Labuan Bajo) và thông tin sẽ có thông báo chính thức tới các thành viên ABA trong Quý I/2022.
