Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng (NCSC) - Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã chỉ ra 5 hình thức lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam trong tuần qua (20/11 – 26/11), đồng thời công bố địa chỉ nhận các phản ánh về các dấu hiệu lừa đảo:
https://canhbao.khonggianmang.gov.vn
1. Biên lai chuyển khoản giả trên mạng xã hội
5 hình thức lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam. Ảnh minh họa.
Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) đã đưa ra khuyến cáo về kịch bản lừa đảo mới khi xuất hiện nhiều website làm giả hóa đơn chuyển khoản ngân hàng rất giống hóa đơn thật. Ngày càng nhiều các hội nhóm chuyên cung cấp dịch vụ làm biên lai chuyển khoản giả mạo nhằm mục đích lừa đảo chiếm đoạt tài sản người dùng. Đáng chú ý, các hội nhóm này thu hút số lượng thành viên đông đảo lên tới cả chục nghìn người.
Trong hội nhóm, các đối tượng sử dụng tài khoản ảo để đăng bài quảng cáo về dịch vụ làm giả biên lai chuyển tiền của hàng loạt các ngân hàng khác nhau, công khai số điện thoại ghim trên bài đăng để liên hệ làm việc qua các nền tảng Zalo hay Telegram; đăng tải những sản phẩm hoàn thiện để lấy sự uy tín cho bản thân.
Ngoài ra, các đối tượng còn tạo lập một số website giả mạo hay lợi dụng sự tiện lợi và phổ biến của mã QR để thực hiện hành vi lừa đảo. Các biên lai chuyển khoản có giao diện rất khó phân biệt với đầy đủ thông tin và phông chữ như thật.
Do đó, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác trước các đối tượng đề nghị mua hàng số lượng lớn. Khi sử dụng giao dịch qua tài khoản ngân hàng, cần lưu ý kỹ hoá đơn chuyển khoản, không giao hàng cho bất kỳ ai nếu chưa nhận được tiền trong tài khoản ngân hàng kể cả khi đối tượng đã cung cấp hình ảnh chuyển khoản thành công.
Đặc biệt lưu ý, tuyệt đối không cung cấp tên đăng nhập, mật khẩu ứng dụng, mã xác thực OTP, email… cho bất kỳ ai kể cả khi đối tượng tự xưng là nhân viên ngân hàng, cơ quan nhà nước.
2. Mua hàng tích điểm nhận thưởng
Chiều 22/11, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM cho biết đã ra lệnh bắt giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với Trần Thị Diễm Chi (sinh năm 1992, ngụ quận Bình Tân, TP.HCM) và Hồ Thị Mỹ Lợi (sinh năm 1986, ngụ quận Tân Phú, TP.HCM) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” bằng thủ đoạn gọi điện thoại thông báo trúng thưởng rồi bắt nạn nhân mua hàng.
Đối tượng sử dụng tên giả, SIM khuyến mãi, gọi điện thông báo với nạn nhân rằng người thân của họ đã trúng giải thưởng trị giá 300 triệu đồng. Từ đó, yêu cầu nạn nhân phải cung cấp hóa đơn thể hiện lịch sử mua hàng; tuyển cộng tác viên tư vấn để tạo niềm tin cho nạn nhân, hướng dẫn họ đặt mua các sản phẩm chức năng và phải thanh toán bằng tiền mặt.
Ngoài ra, đối tượng lừa đảo còn cam kết với nạn nhân khi mua đủ số lượng yêu cầu, sẽ quy đổi giải thưởng thành tiền mặt cũng như hoàn lại tiền hàng mà nạn nhân đã chi trả. Tuy nhiên, sau khi thực hiện, các đối tượng không xuất hóa đơn, yêu cầu nạn nhân giữ hàng, bày ra chiêu trò công ty sẽ tổng hợp rồi hoàn lại cùng tặng thưởng.
Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân cho người lạ; cần nâng cao cảnh giác với những cuộc gọi từ người lạ, cảnh giác với những thông tin mà đối tượng lạ cung cấp.
Trường hợp cần thiết, người tiêu dùng yêu cầu đối tượng đó cung cấp đầy đủ thông tin về họ tên, chức vụ, đơn vị công tác, địa chỉ, số điện thoại với đối tượng là cá nhân; tên công ty, địa chỉ cụ thể, số điện thoại, mã số thuế, giấy phép đăng ký kinh doanh đối với doanh nghiệp.
3. Vay tiền online, giải ngân nhanh, thủ tục đơn giản
Thời gian vừa qua, tình trạng tội phạm sử dụng không gian mạng thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản đang tiếp tục có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây thiệt hại lớn về tài sản cho người dân.
Các đối tượng lừa đảo lợi dụng tình hình kinh tế khó khăn, đánh vào tâm lý cần tiền gấp của người dân để đẩy mạnh hình thức vay tiền online, giải ngân nhanh chóng với thủ tục đơn giản.
Thủ đoạn của các đối tượng: sử dụng thông tin mạo danh các công ty có thật tại Việt Nam, tạo lập website, ứng dụng, chạy quảng cáo thông qua các nền tảng mạng xã hội để chào mời cho vay tín chấp với lãi suất đặc biệt thấp. Điều này khiến cho nhiều nạn nhân sập bẫy, vừa bị mất thông tin cá nhân, vừa bị mất tiền, gây ảnh hưởng đến uy tín và hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp bị mạo danh.
Do đó, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên tìm đến các tổ chức cho vay uy tín như ngân hàng hoặc các công ty tài chính hợp pháp; tuyệt đối không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng trên các trang web hoặc ứng dụng không đáng tin cậy.
Khi cài đặt bất kỳ ứng dụng nào, đặc biệt liên quan đến tài chính, người dân nên xem xét cẩn thận các quyền mà ứng dụng yêu cầu cũng như đọc kỹ các điều khoản, chính sách của ứng dụng này. Nếu phát hiện có điểm đáng ngờ, hãy hủy cài đặt ứng dụng ngay lập tức.
4. Giả mạo bản cam kết ngân hàng, yêu cầu đóng phí xác nhận số dư bị treo
Trong thời gian gần đây, một nạn nhân đã nhận được cuộc gọi từ đối tượng tự xưng là nhân viên ngân hàng, thông báo rằng người dùng có hơn 7 tỷ đồng bị treo trên hệ thống. Vì số tiền lớn nên khách hàng cần làm việc với nhân viên ngân hàng giả đó để lấy lại tiền. Ngay sau đó, người dùng đã bị dẫn dụ ký một biên bản cam kết mạo danh, trong đó ghi ngân hàng sẽ hoàn tất thủ tục và hoàn trả toàn bộ số tiền đang bị treo sau khi khách hàng nộp đủ số tiền tương đương 1% số tiền đang bị treo trên hệ thống.
Trong các trường hợp này, nạn nhân có thể không biết vì sao tài khoản của mình được chuyển số tiền lớn nhưng vì lòng tham nên vẫn bị mắc lừa. Trên thực tế, các chiêu thức lừa đảo mạo danh ngân hàng đã diễn ra phổ biến với nhiều chiêu trò đa dạng. Bất chấp liên tục có những cảnh báo từ cơ quan chức năng và thông tin trên các phương tiện truyền thông đưa tin, nhiều nạn nhân nhẹ dạ cả tin và thiếu tỉnh táo dễ dàng bị chiếm đoạt tài sản.
Cục An toàn thông tin cũng đã liên tục đưa ra cảnh báo về việc khách hàng tuyệt đối không cung cấp mã xác thực OTP/Smart OTP cho bất kỳ ai, kể cả nhân viên ngân hàng và cảnh giác với các tin nhắn, cuộc gọi, email yêu cầu quét mã QR hoặc truy cập đường link lạ.
Khi có người tự xưng là nhân viên ngân hàng liên lạc và đưa ra các yêu cầu nhất định, chủ tài khoản cần chủ động liên lạc với ngân hàng qua đường dây nóng được công bố chính thức hoặc đến trực tiếp trụ sở của ngân hàng gần nhất để làm rõ thông tin.
5. Mời chào mở thẻ tín dụng online
Theo thông tin từ Ngân hàng Agribank, thời gian gần đây, có nhiều đối tượng đã mạo danh nhân viên Agribank để tiếp cận mời chào khách hàng mở và sử dụng thẻ tín dụng online, nhưng thực chất là lừa đảo.
Các đối tượng thường liên hệ khách hàng mời mở thẻ tín dụng online, mời nâng hạn mức thẻ tín dụng, mời rút tiền từ thẻ tín dụng, mời hỗ trợ đóng phí bảo hiểm thẻ tín dụng hoặc hoàn phí tham gia bảo hiểm. Đối tượng sẽ mời kết bạn qua mạng xã hội để trao đổi trực tiếp, gửi và hối thúc khách hàng nhấn vào đường link giả mạo hoặc QR Code, yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân trên trang web giả mạo mà đối tượng tạo lập nên.
Trước tình trạng trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần nâng cao cảnh giác trước những thủ đoạn mời chào qua mạng xã hội; những đường link lạ và QR Code dẫn tới các trang web giả mạo.
Đặc biệt, người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân trên bất cứ trang web hay cho đối tượng lạ trên không gian mạng để tránh bị các đối tượng chiếm quyền sử dụng tài khoản ngân hàng và thực hiện giao dịch chiếm đoạt tài sản.
