Tội phạm tiền giả tuy không mới nhưng có nhiều diễn biến phức tạp và đang xảy ra ở hầu hết các địa phương trên cả nước trong đó có địa bàn TP. Hồ Chí Minh, công nghệ sao chụp và xử lý hình ảnh, kỹ thuật làm tiền giả ngày càng tinh vi và giống tiền thật về hình thức. Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh thông tin đến người dân một số kỹ thuật kiểm tra, nhận biết tiền thật, tiền giả như sau:
Đặc điểm bảo an của tiền polymer
Cách kiểm tra, nhận biết:
1. Soi tờ tiền trước nguồn sáng để kiểm tra hình bóng chìm, dây bảo hiểm và hình định vị
Tiền thật: hình bóng chìm nhìn thấy rõ từ hai măt, được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo, sáng trắng; Dây bảo hiểm nhìn thấy rõ, chạy dọc tờ tiền, có cụm số mệnh giá và chữ "NHNNVN", "VND" (500.000đ, 200.000đ, 100.000đ, 20.000đ, 10.000đ) tinh xảo, sáng trắng, ở mệnh giá 50.000đ dây bảo hiểm ngắt quãng, có cụm số "50.000"; Hình định vị trên hai mặt khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh, các khe trắng đều nhau.
Tiền giả: hình bóng chìm chỉ là hình mô phỏng, không tinh xảo, các chữ số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, không sắc nét, hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau.
2. Vuốt nhẹ tờ tiền kiểm tra các yếu tố in lõm
Tiền thật: Khi vuốt nhẹ tờ tiền thật ở các yếu tố in lõm (chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quốc huy, mệnh giá bằng số và chữ, dòng chữ "CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM"…) sẽ cảm nhận được độ nổi, nhám ráp của nét in.
Tiền giả: Vuốt nhẹ tay chỉ có cảm giác trơn lì hoặc có cảm giác gợn tay nhưng không có độ nổi, nhám ráp như tiền thật.
3. Chao nghiêng tờ tiền kiểm tra mực đổi màu (OVI), IRODIN và hình ẩn nổi
Tiền thật: Yếu tố OVI có màu vàng khi nhìn thẳng, đổi sang màu xanh lá cây khi nhìn nghiêng; IRIODIN là dải màu vàng chạy dọc tờ tiền, lấp lánh ánh kim khi chao nghiêng; Khi cầm tờ tiền nằm ngang tầm mắt, nhìn thấy hình ẩn chữ "VN" nổi rõ ở mệnh giá 200.000đ, 10.000đ và chữ "NH" ở mệnh giá 50.000đ, 20.000đ.
Tiền giả: Khi chao nghiêng yếu tố OVI không đổi màu hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như tiền thật, không có yếu tố IRODIN hoặc có dải nhũ vàng nhưng không lấp lánh như tiền thật.
4. Kiểm tra các cửa số trong suốt
Tiền thật: Cửa sổ lớn có số mệnh giá dập nổi là chi tiết nền nhựa trong suốt ở phía bên phải mặt trước tờ tiền, có số mệnh giá dập nổi tinh xảo; Cửa sổ nhỏ có yếu tố hình ẩn (DOE) là chi tiết nền nhựa trong suốt ở phía trên bên trái mặt trước tờ tiền, khi đưa cửa sổ gần sát mắt, nhìn xuyên qua cửa sổ tới nguồn sáng đỏ (bóng đèn sợi đốt, ngọn lửa…) sẽ thấy hình ảnh xung quanh nguồn sáng.
Tiền giả: Cụm số mệnh giá dập nổi trên cửa sổ lớn không tinh xảo như tiền thật, trong cửa số nhỏ không có yếu tố hình ẩn.
5. Dùng kính lúp và đèn cực tím kiểm tra chữ in siêu nhỏ và các yếu tố phát quang
Tiền thật: Mảng chữ siêu nhỏ được tạo bởi các dòng chữ "NHNNVN" hoặc "VN" hoặc số mệnh giá lặp đi lặp lại, nhìn thấy rõ dưới kính lúp; Mực không màu phát quang là cụm số mệnh giá in bằng mực không màu, chỉ nhìn thấy (phát quang) khi soi dưới đèn cực tím; Số seri phát quang là số seri dọc màu đỏ phát quang màu vàng cam và số seri ngang màu đen phát quang màu xanh lơ khi soi dưới đèn cực tím.
Tiền giả: Mảng chữ siêu nhỏ chỉ là các chấm màu hoặc các dòng chữ, số không sắc nét, khó đọc. Không có mực không màu phát quang hoặc có làm giả nhưng phát quang yếu. Số seri không phát quang hoặc phát quang không giống như tiền thật.
Chất liệu nilon in tiền giả dễ bai giãn hoặc rách khi kéo, xé nhẹ ở cạnh tờ tiền và không có tính chất đàn hồi đặc trưng như tiền thật (khi nắm tờ tiền trong lòng bàn tay và mở ra quan sát).
Tiền Việt Nam bị làm giả không những làm giảm giá trị của đồng tiền do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành mà còn tác động không nhỏ đến an ninh tiền tệ quốc gia, do đó Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP.Hồ Chí Minh mong muốn và khuyến nghị người dân cần nắm rõ các đặc điểm bảo an của tiền thật, kiểm tra đồng tiền khi giao dịch tiền mặt, đồng thời chấp hành đúng quy định của pháp luật về phòng chống tiền giả và bảo vệ tiền Việt Nam.”
(Nội dung và hình ảnh chi tiết hơn về phân biệt tiền thật, tiền giả có thể tham khảo tại website của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: https://www.sbv.gov.vn, mục Phát hành tiền - Nhận biết tiền thật, tiền giả)