TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA
Phát biểu chỉ đạo, TS. Nguyễn Quốc Hùng đánh giá cao nỗ lực của Ban chủ nhiệm CLB trong việc duy trì hoạt động, kết nối các công ty tài chính thành viên, đồng thời nhấn mạnh một số định hướng trọng tâm trong thời gian tới.
Ông yêu cầu Ban Chủ nhiệm CLB cần phân tích rõ thực trạng thị trường tài chính tiêu dùng, bao gồm: chất lượng tín dụng, cơ cấu dư nợ, nợ xấu, tỷ lệ thu hồi nợ và nguồn vốn hoạt động; trong đó các báo cáo phải có số liệu cụ thể, tránh chung chung, nhằm phục vụ tổng hợp, báo cáo Ngân hàng Nhà nước.
Về nguồn vốn và lãi suất, TS. Nguyễn Quốc Hùng lưu ý cần đánh giá khả năng huy động trung - dài hạn, đảm bảo cân đối giữa chi phí vốn và lãi suất cho vay, hướng tới mục tiêu bền vững. Ông khẳng định, chủ trương của Chính phủ là mở rộng tín dụng tiêu dùng, giúp người dân dễ dàng tiếp cận vốn hợp pháp, nhưng mức lãi suất phải hợp lý và minh bạch.
Đề cập đến cơ chế giải ngân, TS. Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh cần thống nhất sử dụng khái niệm “giải ngân qua tài khoản thanh toán” thay cho “giải ngân tiền mặt”, đảm bảo tính minh bạch, có thể truy vết và tuân thủ các quy định về phòng, chống rửa tiền. Việc này phải phù hợp với quy định tại Thông tư 39/2016/TT-NHNN (Thông tư số 39), Thông tư 35/2024/TT-NHNN (Thông tư số 35) và Thông tư số 43/2016/TT-NHNN (Thông tư số 43) của Ngân hàng Nhà nước.
Ông cũng lưu ý, khi đề xuất điều chỉnh tỷ lệ cho vay hoặc trần lãi suất, Ban chủ nhiệm CLB cần có căn cứ khoa học và minh chứng thực tiễn, chứng minh rằng việc điều chỉnh sẽ giúp giảm rủi ro, hạ lãi suất và nâng cao chất lượng tín dụng.
TS. Nguyễn Quốc Hùng khẳng định, cho vay phải có mục đích rõ ràng, có căn cứ chứng minh. Không thể chấp nhận việc cho vay mà không kiểm soát được mục đích sử dụng vốn.
Quang cảnh cuộc họp
Đồng thời, ông cảnh báo về rủi ro khi nâng tỷ lệ giải ngân trực tiếp, đặc biệt với các khoản vay không có tài sản đảm bảo, vì có thể phát sinh gian lận hoặc sai mục đích vay.
“Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là bảo đảm an toàn hệ thống, nên chưa thể đồng thuận việc tăng tỷ lệ này”, ông nhấn mạnh.
TS. Nguyễn Quốc Hùng yêu cầu các công ty tài chính và CLB Tài chính tiêu dùng tuyệt đối tuân thủ quy định pháp luật khi xây dựng hoặc ban hành quy chế nghiệp vụ, tránh tình trạng “tự hiểu, tự hướng dẫn”.
Ông nhấn mạnh, nếu làm sai, dù 10-15 năm sau vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm. Do đó, điều quan trọng nhất hiện nay là bảo vệ cán bộ của mình bằng cách làm đúng quy định.
Liên quan đến thu giữ tài sản bảo đảm, ông lưu ý đây là nội dung pháp luật đã cho phép, nhưng cần thực hiện hết sức thận trọng, vì có thể gây phản ứng xã hội mạnh nếu không tuân thủ đúng quy trình và căn cứ pháp lý.
Ông Nguyễn Đình Đức - Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng
Thay mặt Ban chủ nhiệm, ông Nguyễn Đình Đức - Chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng, báo cáo kết quả triển khai các nhiệm vụ trọng tâm thời gian qua, đồng thời trình bày đề xuất xây dựng dự án cơ sở dữ liệu “Blacklist” để chia sẻ thông tin rủi ro trong ngành.
Ông Đức cho biết, kiến nghị nâng hạn mức cho vay tiêu dùng từ 100 triệu đồng lên 400 triệu đồng của CLB đã được Ngân hàng Nhà nước tiếp thu và đưa vào dự thảo sửa đổi Thông tư số 43, là kết quả tích cực bước đầu. Tuy nhiên, Thông tư số 35 (Điều 15.4) vẫn quy định tỷ lệ cho vay tiêu dùng, phi tiêu dùng là 30/70, gây hạn chế hoạt động của các công ty tài chính. CLB tiếp tục đề xuất Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh theo tỷ lệ là 50/50, phù hợp hơn với thực tế hoạt động.
Thảo luận tại cuộc họp, các thành viên Ban điều hành CLB cũng thống nhất làm rõ khái niệm “giải ngân qua tài khoản thanh toán”, trong bối cảnh thương mại điện tử và thanh toán số phát triển mạnh, việc này giúp phù hợp xu hướng tiêu dùng mới, đồng thời đảm bảo quản lý minh bạch.
Cuộc họp thống nhất 5 định hướng hành động chính, gồm: (1) Hoàn thiện báo cáo đánh giá thực trạng thị trường tài chính tiêu dùng, tập trung vào nợ xấu, lãi suất, nguồn vốn và hiệu quả thu hồi nợ; (2) Chuẩn hóa thuật ngữ “giải ngân qua tài khoản thanh toán”, loại bỏ khái niệm “giải ngân tiền mặt” trong các văn bản, báo cáo và kiến nghị; (3) Chuẩn bị đề xuất điều chỉnh tỷ lệ cho vay tiêu dùng - phi tiêu dùng từ 70/30 lên 50/50, có cơ sở số liệu và phân tích tác động cụ thể; (4) Phối hợp với Công ty Thông tin tín dụng quốc gia (PCB) xây dựng dự án chia sẻ dữ liệu rủi ro (“Blacklist”), trong đó PCB sẽ là đơn vị trung gian hợp pháp, tiếp nhận, mã hóa và cho phép truy vấn thông tin khi cần; (5) Hoàn thiện biên bản, tổng hợp kiến nghị chuẩn bị tổ chức hội thảo giữa các thành viên câu lạc bộ với Ngân hàng Nhà nước để góp ý dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 43.
Ba nhóm đối tượng có nguy cơ gian lận cao được xác định là đối tác thương mại cấu kết gian lận, nhân viên nội bộ vi phạm và khách hàng cố tình gian lận hoặc trốn nợ. Các dữ liệu này sẽ được mã hóa và quản lý tập trung qua PCB, đảm bảo bảo mật thông tin khách hàng và tuân thủ quy định pháp luật.
Cuộc họp Ban chủ nhiệm CLB Tài chính Tiêu dùng với nhiều nội dung thống nhất cao, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, minh bạch và an toàn cho thị trường tài chính tiêu dùng - một kênh tín dụng quan trọng, góp phần mở rộng tiếp cận tài chính cho người dân Việt Nam.
