Ngày 6/7/2022, tại Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh 2% lãi suất khi vay vốn ngân hàng thương mại. Tham dự và chỉ đạo Hội nghị có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng.
Cùng tham dự hội nghị còn có Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú; đại diện Lãnh đạo một số Bộ, ngành Trung ương như: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng... ; UBND 63 tỉnh, thành phố; lãnh đạo các Hiệp hội doanh nghiệp, ngân hàng thương mại (NHTM), các đơn vị thuộc NHNN trung ương, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu chỉ đạo tại hội nghị
Ngân hàng đã sẵn sàng giải ngân
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, bên cạnh các giải pháp điều hành của NHNN, thời gian qua, để hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, thực hiện nhiệm vụ được giao, NHNN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách Nhà nước (NSNN) đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (Nghị định 31); ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN để hướng dẫn NHTM thực hiện Nghị định này. Đây là chính sách sử dụng NSNN có quy mô lớn triển khai qua hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM).
NHNN đã tích cực, chủ động phối hợp, bàn bạc rất kỹ lưỡng với các bộ, ngành, các NHTM với mục tiêu hỗ trợ tiết giảm chi phí vốn vay của các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh, tạo nền tảng và động lực phát triển nền kinh tế; đồng thời đảm bảo nguyên tắc công bằng, công khai, minh bạch, xác định đúng đối tượng cần hỗ trợ.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại hội nghị
Báo cáo cụ thể hơn về kết quả tín dụng 6 tháng đầu năm và tình hình triển khai Nghị định 31, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, trong thời gian qua, để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, thực hiện chủ trương của Đảng, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ngành Ngân hàng bằng nguồn lực của mình đã chủ động triển khai nhiều chính sách, giải pháp về tiền tệ, tín dụng, lãi suất, thanh toán nhằm hỗ trợ khách hàng, nền kinh tế vượt qua khó khăn của đại dịch, khôi phục sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống.
Kết quả, đến ngày 30/6/2022, tín dụng toàn nền kinh tế đạt trên 11,4 triệu tỷ đồng, tăng 9,35% (cùng kỳ năm 2021 tăng 6,47%). Huy động vốn đạt trên 11,8 triệu tỷ đồng, tăng 4,51% so với cuối năm 2021 (cùng kỳ năm 2021 tăng 4,09%). Cơ cấu tín dụng tiếp tục tập trung vốn cho lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên, tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát. Các TCTD đã thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ lũy kế 709.038 tỷ đồng, tổng số tiền lãi miễn, giảm, hạ cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 đến nay đạt trên 50.000 tỷ đồng.
Đối với chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng khẳng định, đây là chính sách sử dụng NSNN có quy mô lớn triển khai qua hệ thống NHTM, do đó, ngay từ trong quá trình dự thảo, NHNN đã tích cực, chủ động phối hợp, bàn bạc rất kỹ lưỡng với các bộ, ngành, các NHTM thông qua rất nhiều cuộc họp cũng như lấy ý kiến bằng văn bản để xây dựng, hoàn thiện Nghị định và Thông tư hướng dẫn, với mục tiêu hỗ trợ tiết giảm chi phí vốn vay của các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh tiết giảm chi phí để vượt qua khó khăn, ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh, tạo nền tảng và động lực phát triển nền kinh tế...
Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú phát biểu
Trên tinh thần đó, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 31/2022/NĐ-CP, NHNN đã kịp thời ban hành Thông tư, văn bản hướng dẫn triển khai chính sách, hướng dẫn hạch toán kế toán; đôn đốc các NHTM khẩn trương đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất theo quy định. Đến nay, các NHTM đã hoàn thành đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất, NHNN đã tổng hợp, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính báo cáo cấp có thẩm quyền để giao bổ sung kế hoạch đầu tư công năm 2022 (gần 16.035 tỷ đồng), bố trí kế hoạch đầu tư công năm 2023 (trên 23.965 tỷ đồng), đồng thời NHNN cũng đã có Thông báo hạn mức hỗ trợ lãi suất dự kiến năm 2022 tới từng NHTM để triển khai sớm chính sách. Tổ chức hội nghị toàn ngành Ngân hàng để phổ biến, quán triệt triển khai.
"Để hỗ trợ các NHTM sớm triển khai chính sách, NHNN đã tiếp nhận, tổng hợp, giải đáp tất cả các câu hỏi, thắc mắc nhận được dưới mọi hình thức, cả bằng văn bản và qua trao đổi trực tiếp, trao đổi qua điện thoại, tin nhắn, thư điện tử. Riêng đối với các câu hỏi liên quan đến đối tượng được hỗ trợ lãi suất, NHNN đã tổng hợp và có các văn bản đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng giải đáp cho các NHTM", Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ.
Ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Agribank phát biểu
Đại diện cho khối ngân hàng phát biểu tại hội nghị, ông Phạm Đức Ấn, Chủ tịch HĐTV Agribank cho biết, ngay sau khi Nghị định 31 được ban hành, Agribank cũng đã triển khai ngay trong ngày hôm đó. Tiếp theo, ngân hàng đã có liên tiếp 4 văn bản chỉ đạo triển khai hướng dẫn và đặc biệt là tập huấn cho 24.000 cán bộ liên quan. Ngân hàng cũng thực hiện truyền thông rộng rãi trên website và giao cho giám đốc các chi nhánh báo cáo với cấp uỷ, chính quyền địa phương để làm rõ việc tổ chức triển khai.
Chủ tịch Agribank Phạm Đức Ấn cũng cho biết, tham gia gói hỗ trợ lãi suất này, Agribank đăng ký hạn mức khoảng 5.000 tỷ đồng.
Qua thực tế triển khai, ông Phạm Đức Ấn cho biết, đây là một chính sách phù hợp. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai không tránh khỏi phát sinh các vấn đề, đặc biệt, đối tượng khách hàng là hộ gia đình của Agribank rất lớn, cũng không có đăng ký kinh doanh. Do đó, Agribank mong muốn Bộ Kế hoạch và Đầu tư có văn bản giải thích và trả lời về vấn đề này để ngân hàng có cơ sở tiếp tục làm việc với khách hàng.
"Hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn nhỏ lẻ, đầu vào, hồ sơ chứng từ, hoá đơn cũng là một vấn đề khó khăn đối với Agribank. Mong rằng với chỉ đạo sát sao của NHNN cũng như Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư , những vấn đề này trong thời gian tới sẽ được giải quyết", Chủ tịch Phạm Đức Ấn đề nghị.
Các Bộ, ngành và địa phương cũng đã sẵn sàng
Tại hội nghị, đại diện các Bộ, ngành đã có những giải đáp thắc mắc về đối tượng thụ hưởng chính sách hay những vướng mắc liên quan đến quá trình triển khai chương trình.
Toàn cảnh hội nghị
Thông tin thêm về đối tượng thụ hướng chính sách hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách Nhà nước trị giá 40.000 tỷ đồng, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết, đối tượng được hỗ trợ lãi suất phải đảm bảo các điều kiện sau:
Khách hàng có ngành nghề đăng ký kinh doanh thuộc 9 ngành nghề và mục đích vay vốn cũng phải thuộc 9 ngành nghề gồm: hàng không, vận tải kho bãi; du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống; giáo dục - đào tạo; nông - lâm nghiệp - thủy sản; công nghiệp chế biến - chế tạo; xuất bản phần mềm, lập trình máy vi tính và hoạt động liên quan, hoạt động dịch vụ thông tin; bao gồm cả hoạt động xây dựng phục vụ trực tiếp cho các ngành kinh tế này, trừ hoạt động xây dựng cho mục đích kinh doanh bất động sản.
Ngoài ra, nhóm khách hàng thực hiện dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ (danh mục dự án do Bộ Xây dựng tổng hợp từ UBND tỉnh, thành phố và công bố bằng văn bản, trên cổng thông tin điện tử của Bộ) cũng được hưởng hỗ trợ lãi suất 2%.
Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, các khoản vay được hỗ trợ lãi suất phải đáp ứng các điều kiện vay vốn thông thường, được ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/12/2023, sử dụng vốn đúng mục đích. Đặc biệt, chưa được hỗ trợ lãi suất từ NSNN theo các chính sách khác.
Về phía Bộ Tài chính, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết, Bộ Tài chính đã tích cực phối hợp với NHNN trong việc xây dựng khung pháp lý, Nghị định, Thông tư đối với việc hỗ trợ lãi suất. Chính sách này là sự hỗ trợ của Nhà nước cho doanh nghiệp, để doanh nghiệp được tiếp cận vốn ngân hàng với chi phí thấp hơn, có điều kiện vượt qua khó khăn, do đó, trong quá trình triển khai quan trọng nguồn vốn đến với đúng đối tượng.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết thêm, các quy trình thủ tục hỗ trợ lãi suất đã được hướng dẫn đầy đủ, rõ ràng minh bạch, tạo điều kiện cho các NHTM và cơ quan chức năng trong việc triển khai hiệu quả chính sách, đồng thời hạn chế vướng mắc, cũng như đảm bảo kinh phí đầy đủ kịp thời.
"Trên cơ sở hồ sơ đề nghị thanh toán của NHTM, văn bản đề nghị của NHNN, căn cứ dự toán bố trí hàng quý, Bộ Tài chính sẽ thanh toán trước 85% số tiền NHTM hỗ trợ cho khách hàng trong quý. Hàng năm, NHTM có trách nhiệm quyết toán, nộp báo cáo quyết toán gửi NHNN tổng hợp báo cáo quyết toán hỗ trợ lãi suất", Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho biết.
Về phía địa phương, ông Võ Tấn Đức, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, tỉnh và các ngân hàng trên địa bàn tỉnh luôn đồng cảm với những khó khăn của doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh trước những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19… nên luôn sẵn sàng tạo điều kiện và đồng hành để doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh hoạt động thuận lợi, nhất là các ngành, lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất theo quy định.
"Với quan điểm hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa các bên, Đồng Nai sẽ tiếp tục lắng nghe với tinh thần cầu thị, trách nhiệm cao với các đề xuất, kiến nghị của doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh và sẵn sàng đáp ứng trong điều kiện cho phép", ông Võ Tấn Đức cho biết.
Tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai đồng bộ
Chương trình hỗ trợ lãi suất lần này có quy mô lớn, triển khai trên toàn quốc, số lượng NHTM tham gia nhiều, do đó, để thực hiện thành công nhiệm vụ chính trị mà Quốc hội, Chính phủ giao, đem lại hiệu quả thiết thực, có sức lan tỏa đến toàn nền kinh tế, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhấn mạnh: "Cùng với NHNN cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của các Bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương, các NHTM..., tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai đồng bộ nhiệm vụ được giao".
Trên tinh thần đó, thời gian tới NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ trong nước, quốc tế để điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, lãi suất chủ động, linh hoạt nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô; đồng thời tạo điều kiện hỗ trợ phục hồi, phát triển kinh tế, triển khai Chương trình hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước.
Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành có liên quan để kịp thời giải đáp vướng mắc của các NHTM; thực hiện việc thông báo hạn mức hỗ trợ lãi suất, thanh, quyết toán hỗ trợ lãi suất nhanh chóng, tạo thuận lợi tối đa cho các NHTM.
Tăng cường phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí trong và ngoài ngành để thông tin, truyền thông về chính sách hỗ trợ lãi suất, giúp cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hiểu rõ và sớm tiếp cận thông tin về chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước thông qua hệ thống NHTM.
Đồng thời, NHNN sẽ chú trọng công tác thanh tra, giám sát việc cho vay hỗ trợ lãi suất của các NHTM, đảm bảo chính sách được triển khai đến đúng đối tượng.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái phát biểu chỉ đạo
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan trong tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ Quốc hội và Chính phủ giao.
Phó Thủ tướng nêu rõ, hỗ trợ lãi suất 2% là chính sách phù hợp, góp phần tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.
“Tôi được biết, về kế hoạch, dự kiến triển khai, số tiền mà các NHTM đăng ký đã vượt mức 40.000 tỷ đồng mà Nghị quyết của Quốc hội đã đề ra, cho nên NHNN cần chủ động xem xét, phân bổ lại hạn mức cho các ngân hàng để tổng số vốn kế hoạch nằm trong mức vốn được giao”, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị.
Qua hội nghị cho thấy, đến nay các cơ quan đều thống nhất mục tiêu, quan điểm của chính sách hỗ trợ lãi suất là bảo đảm công khai, minh bạch, đúng đối tượng, do vậy Phó Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan liên quan cần triển khai chính sách một cách đồng bộ, thống nhất. Trong đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kịp thời xử lý các khó khăn, vướng mắc liên quan đến đối tượng hỗ trợ lãi suất. Bộ Tài chính bảo đảm đầy đủ, kịp thời nguồn kinh phí hỗ trợ. Bộ Xây dựng sớm công bố công khai danh sách dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ được hỗ trợ lãi suất.
Đối với NHNN, Phó Thủ tướng yêu cầu phối hợp chặt chẽ các bộ, ngành liên quan thường xuyên theo dõi, giám sát, đánh giá kết quả triển khai hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh để kịp thời đề xuất các giải pháp hiệu quả, bám sát thực tiễn và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.
Phát biểu tiếp thu chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định, NHNN sẽ cùng các Bộ, ngành, triển khai Nghị định 31/2002/NĐ-CP ngày 20/5/2022 theo đúng tinh thần Nghị quyết 11 của Chính phủ, đặc biệt là chỉ đạo của Phó Thủ tướng liên quan đến vấn đề theo dõi sát, tháo gỡ kịp thời vướng mắc trong quá trình thực hiện, đảm bảo tổ chức triển khai hiệu quả gói hỗ trợ lãi suất.
Đồng thời, Thống đốc đề nghị các TCTD bám sát Thông tư 03/2022/TT-NHNN, kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, đồng hành cùng doanh nghiệp, hướng dẫn để doanh nghiệp hiểu rõ gói hỗ trợ và tiếp cận tốt. Với các đơn vị của NHNN trung ương và các tỉnh, thành, cần theo dõi, tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành địa phương để đảm bảo gói hỗ trợ lãi suất được triển khai hiệu quả, thiết thực.
