Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 là cơ sở quan trọng để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (DIV) nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động, trong đó có hoạt động tham gia kiểm soát đặc biệt; từ đó góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Hình ảnh DIV tham gia kiểm tra hoạt động của QTDND
Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 chỉ rõ mục tiêu tổng quát cho sự phát triển của hệ thống bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam, đó là: “Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi, bao gồm: Chứng nhận bảo hiểm tiền gửi, thông tin báo cáo, giám sát, kiểm tra, tham gia kiểm soát đặc biệt, phát hiện, cảnh báo sớm những rủi ro tiềm ẩn đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi; tham gia tái cơ cấu có hiệu quả đối với các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi yếu kém; tính và thu phí bảo hiểm tiền gửi, quản lý nguồn vốn và đầu tư, tuyên truyền chính sách bảo hiểm tiền gửi, chi trả bảo hiểm tiền gửi theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế và các quy định của pháp luật Việt Nam. Tăng cường năng lực tài chính của tổ chức bảo hiểm tiền gửi để khẳng định cam kết của Nhà nước và nâng cao niềm tin của người gửi tiền đối với chính sách bảo hiểm tiền gửi.”
Chiến lược cũng chỉ rõ vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi nói chung và trong hoạt động tham gia kiểm soát đặc biệt nói riêng là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng, tham gia tái cơ cấu có hiệu quả đối với các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi yếu kém. Vai trò của tổ chức bảo hiểm tiền gửi trong xử lý tổ chức tín dụng yếu kém không những được xác định trong Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi, mà còn được xác định trong Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đó là: DIV tham gia tái cơ cấu có hiệu quả đối với các tổ chức tín dụng yếu kém.
Thời gian qua, DIV đã chủ động nghiên cứu, xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản quản trị và điều hành về kiểm soát đặc biệt. Hội đồng quản trị DIV đã ban hành Quy chế tham gia vào quá trình kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi kèm theo Quyết định số 2371/QĐ-BHTG; Quy chế tham gia đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, công ty tài chính được kiểm soát đặc biệt kèm theo Quyết định số 2370/QĐ-BHTG; Quy chế cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt kèm theo Quyết định số 858/QĐ-BHTG.
Đồng thời, Tổng Giám đốc DIV cũng đã có Hướng dẫn số 1465/HD-BHTG hướng dẫn thực hiện Quy chế tham gia vào quá trình kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi; Quyết định số 768/QĐ-BHTG về việc ban hành Sổ tay nghiệp vụ tham gia đánh giá tính khả thi phương án phục hồi của DIV đối với quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, công ty tài chính… Đây là cơ sở để DIV nói chung, cán bộ DIV tham gia Ban kiểm soát đặc biệt nói riêng thực hiện nhiệm vụ được giao.
Trong quá trình tham gia kiểm soát đặc biệt, DIV đã phát hiện và kiến nghị xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quy định pháp luật về bảo hiểm tiền gửi tại các quỹ tín dụng nhân dân nhằm hạn chế hành vi gian lận, trục lợi tiền bảo hiểm, hướng tới mục tiêu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Với nhiệm vụ tham gia vào quá trình kiểm soát đặc biệt đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định của NHNN, DIV đã phối hợp tốt trong quá trình triển khai, phân công thực hiện nhiệm vụ kiểm soát đặc biệt; kịp thời có ý kiến trực tiếp hoặc bằng văn bản về những vấn đề phát sinh trong quá trình kiểm soát đặc biệt; miễn phí bảo hiểm tiền gửi cho các đối tượng là các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi được kiểm soát đặc biệt; cử cán bộ tham gia Ban kiểm soát đặc biệt.
Liên quan đến nội dung cử nhân sự tham gia Ban kiểm soát đặc biệt, DIV đã cử những cán bộ có kinh nghiệm, năng lực và trình độ tham gia Ban kiểm soát đặc biệt. Nhìn chung đội ngũ cán bộ tham gia Ban kiểm soát đặc biệt trên toàn hệ thống đã thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trong quá trình tham gia kiểm soát đặc biệt. Đến ngày 31/1/2023, DIV đã cử 34 cán bộ tham gia Ban kiểm soát đặc biệt tại quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt. Trên cơ sở phân công, nhiệm vụ của Trưởng Ban kiểm soát đặc biệt, văn bản hướng dẫn của DIV, các cán bộ DIV tham gia Ban kiểm soát đặc biệt đã phối hợp với các thành viên Ban kiểm soát đặc biệt thực hiện giám sát tình hình hoạt động, đánh giá trực trạng và thực hiện phương án củng cố, chấn chỉnh quỹ tín dụng nhân dân. Đặc biệt, giám sát số liệu chi tiết, biến động tài sản của quỹ tín dụng nhân dân, số dư tiền gửi, tiền gửi được bảo hiểm, tình hình phân loại nợ, khả năng thu hồi nợ của quỹ tín dụng nhân dân để đánh giá khả năng chi trả tiền gửi đến hạn thanh toán.
Cán bộ DIV cũng thực hiện kiểm tra, đối chiếu lập danh sách người gửi tiền, xây dựng phương án dự kiến chi trả làm cơ sở để DIV thực hiện chi trả tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ chi trả, lên danh sách những trường hợp cần xác minh, đối chiếu thêm về tiền gửi và người gửi tiền, cũng như lên danh sách những trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc gửi tiền để kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước theo quy định tại Luật bảo hiểm tiền gửi Thực hiện báo cáo về số dư tiền gửi được bảo hiểm, số tiền dự kiến chi trả theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước.
Đối với nhóm các quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt đang thực hiện phương án ngân hàng thương mại tham gia xử lý, cán bộ DIV đã tham gia đối chiếu, lập danh sách người gửi tiền, tuyên truyền ổn định tâm lý người gửi tiền và hỗ trợ công tác chi trả. DIV nói chung, các chi nhánh DIV nói riêng đã chủ động, tích cực phối hợp với Ban kiểm soát đặc biệt, chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố tham gia đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi, tham gia có ý kiến đối với phương án cơ cấu lại một số quỹ tín dụng nhân dân khi được yêu cầu. Đối với hoạt động cho vay đặc biệt, mặc dù chưa phát sinh cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, nhưng hằng năm DIV đã chủ động xây dựng mức vốn dự phòng cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Mức vốn dự phòng được điều chỉnh 6 tháng một lần để đảm bảo DIV luôn có đủ nguồn lực tài chính, sẵn sàng cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt.
DIV đã tham gia vào quá trình kiểm soát đặc biệt ngày một chủ động và tích cực hơn nhằm góp phần giúp các quỹ tín dụng nhân dân trở lại hoạt động bình thường, hoặc đề xuất phương án xử lý phù hợp, từ đó đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng, bảo vệ quyền, lợi ích của người gửi tiền, nâng cao vị thế của DIV trong việc tham gia xử lý và tái cơ cấu các quỹ tín dụng nhân dân yếu kém. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn nhất định trong quá trình DIV tham gia kiểm soát đặc biệt. Do vậy, để nâng cao hiệu quả hoạt động tham gia kiểm soát đặc biệt và tham gia tái cơ cấu đối với các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi yếu kém phù hợp với Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi, trong thời gian tới DIV cần nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật bảo hiểm tiền gửi theo hướng tương thích với luật điều chỉnh các lĩnh vực khác trong hoạt động tài chính ngân hàng, đặc biệt cần quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của DIV trong hoạt động tham gia kiểm soát đặc biệt.
Cùng với đó, phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước trong quá trình tham gia kiểm soát đặc biệt nhằm đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền; xây dựng nguồn lực tài chính của DIV ngày càng lớn mạnh thông qua việc tăng vốn điều lệ, đa dạng hóa các hình thức đầu tư nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trên cơ sở đảm bảo an toàn vốn, giảm thiểu rủi ro; hiện đại hóa công nghệ, hợp lý hóa và chuyển đổi số quy trình quản trị và điều hành trong toàn hệ thống. Đồng thời, nâng cao trình độ cán bộ, đặc biệt là các cán bộ làm công tác tham gia kiểm soát đặc biệt.
Theo DIV