Ngày 28/9, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đã tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Ngành Ngân hàng tiên phong chuyển đổi số: Để toàn dân tham gia, hưởng lợi.
Tham dự tọa đàm có ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, ông Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng, ông Nguyễn Phúc Dương, Phó Giám đốc Khối Công nghệ thông tin & Ngân hàng điện tử HDBank kiêm Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và chuyên gia kinh tế, TS. Phạm Xuân Hòe.
Chuyển đổi số giúp tăng trưởng lợi nhuận của ngân hàng
Đánh giá việc triển khai chuyển đổi số trong ngành ngân hàng hiện nay, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho rằng: Trong quá trình chuyển đổi số, ngành ngân hàng đã đi trước một bước. Để làm được điều đó, các ngân hàng tập trung vốn, công nghệ, con người vào chuyển đổi số, tổ chức từ rất sớm và sẵn sàng bỏ ra nguồn lực rất mạnh chi cho chuyển đổi số. Trong thời điểm đó, cũng không thể kỳ vọng được rằng chuyển đổi số sẽ đạt được hiệu quả trong tương lai. Tuy nhiên, đại dịch là vấn đề ảnh hưởng rất lớn trên toàn cầu nhưng cũng là minh chứng rất lớn cho chuyển đổi số ngành ngân hàng.
Kết quả, trong thời kỳ giãn cách, người dân vẫn hoạt động bình thường, vẫn giao dịch thanh toán mua hàng hóa mà vẫn cách ly. Đấy là những kết quả tôi cho rằng nếu không chuyển đổi số thì không thể làm được. Lợi ích của người dân vừa rồi là minh chứng rất rõ ràng cho việc sử dụng dịch vụ của ngân hàng.
Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng (thứ 2 từ phải sang) cùng các diễn giả tham gia Tọa đàm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Và minh chứng thứ hai là ngành ngân hàng cũng được hưởng lợi khi chuyển đổi số thành công. Ví dụ một số ngân hàng lớn như VP Bank, Techcombank, MB, HDBank… Đấy là những ngân hàng chuyển đổi số và đưa vào ứng dụng sớm nhất, cho nên thu được kết quả rất khích lệ. Đó là Chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh giữa các ngân hàng về lãi suất không kỳ hạn (CASA) lên đến 40-50% góp phần đưa lợi nhuận của ngân hàng lên rất lớn. Có những lúc người ta chưa hiểu được rằng tại sao ngân hàng lợi nhuận cao đến thế, nhiều như vậy trong bối cảnh dịch bệnh. Lợi nhuận cao như thế, CASA lên đến 40-50% thì hệ số rất lớn, góp phần nâng tỉ lệ lợi nhuận và người dân cũng được hưởng lợi.
Đây cũng là một tiền đề để các ngân hàng khác từng bước chuyển đổi số đồng bộ, toàn diện, đáp ứng nhu cầu của người dân, người dân sử dụng tiện ích nhất và ngân hàng được hưởng lợi. Suốt quá trình dịch bệnh Covid-19 diễn ra mạnh nhưng hệ thống thanh toán của ngân hàng thông suốt, đảm bảo an toàn, tất cả giao dịch xử lý, kịp thời, nhanh chóng, an toàn.
Bổ sung ý kiến về lợi ích của chuyển đổi số mang lại, chuyên gia kinh tế Phạm Xuân Hòe cho rằng: Chúng ta thấy rằng chính đại dịch Covid-19 đã tạo ra một địa lợi, một nền tảng để cho công nghệ số ngành ngân hàng đi vào cuộc sống. Lúc đó, do dịch bệnh nên tất cả việc mua bán, thanh toán qua các app. Điều đó rất thuận lợi mà không phải ngẫu nhiên Thủ tướng lại khẳng định là nhân hòa cũng có, địa lợi cũng có và cú hích công nghệ cũng có.
Chứng minh cho lợi ích này, ông Hòe cho biết, có tới 95% các nghiệp vụ về thanh toán cũng như tiền gửi về cơ bản được thực hiện qua công nghệ số và có những khách hàng cá nhân gần như giao dịch 100% qua công nghệ số. Đó là lý do tại sao các tổ chức quốc tế đánh giá rằng Việt Nam là một nước đang phát triển nhưng đi đầu trong nhóm phát triển công nghệ số ngành ngân hàng.
Việt Nam là những nước ứng dụng ngân hàng số hàng đầu
Trước những lợi ích mà chuyển đổi số mang lại, đồng thời nhằm kịp thời nắm bắt được xu thế, lợi thế của ngành ngân hàng, theo Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước cho biết: Thực hiện chuyển đổi số, bản thân các ngân hàng đã xác định phải ứng dụng công nghệ và làm sao phải số hoá để trở thành một ngân hàng số đúng nghĩa, làm sao để người dân là chủ nhân đích thực của công cuộc chuyển đổi số ngành ngân hàng.
Theo khảo sát đã có tới 95% ngân hàng đã xây dựng chiến lược chuyển đổi số. Các ngân hàng Việt Nam đã tích cực, chủ động trong việc nắm vững công nghệ 4.0, chẳng hạn như là điện toán đám mây, phân tích dữ liệu lớn… để số hoá, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin, cung cấp các sản phẩm, dịch vụ trên hệ thống số.
Trên nghĩa tích cực của chuyển đổi số, ngành ngân hàng bước đầu đã đầu tư 15.000 tỷ đồng cho hoạt động này và đã thu được những thành quả rất tích cực. Việt Nam là một trong những nước ứng dụng ngân hàng số hàng đầu khi tỉ lệ tăng trưởng 40% chỉ trong thời gian ngắn. Đại dịch đã giúp ngắn chuyển đổi số ngành ngân hàng, cả ngân hàng và người dân đều được hưởng lợi vì điều này.
Lợi thế nhìn thấy là thiết thực song, tại buổi tọa đàm, các chuyên gia cũng cho rằng vẫn còn đó những khó khăn mà ngành ngân hàng phải đối diện. Tuy nhiên trước hết, thời gian qua, ngành ngân hàng đã có những cố gắng và tạo ra được nhiều hành lang pháp lý đang triển khai trong bối cảnh đang hoàn thiện và sửa đổi bổ sung Luật Giao dịch điện tử.
Ông Nguyễn Quốc Hùng cho rằng: Luật Giao dịch điện tử có từ năm 2005, cách đây 17 năm và chuyển đổi số mạnh nhất là triển khai trong giai đoạn Covid-19 từ năm 2019-2020, nhưng các tổ chức tín dụng phải chuẩn bị trước đó vài năm. Như vậy ngân hàng phải đi trước một bước. Nhưng để các ngân hàng đi trước một bước thì không phải các ngân hàng tự làm được trên cơ sở Luật Giao dịch điện tử mà Ngân hành Nhà nước đã chủ động khi nhìn nhận thấy xu hướng thế giới, cũng như trong thời gian tới ngành ngân hàng bắt buộc phải chuyển đổi số. Vì vậy đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định 35 và nhờ đó mới triển khai được.
Hiện gần như trên 90% các dịch vụ thanh toán liên quan tiền gửi đều có thể triển khai chuyển đổi số. Còn lại vướng phần cho vay và các dịch vụ khác liên quan đến các bộ ngành chưa thể triển khai được. Nếu Luật Giao dịch điện tử chưa được sửa đổi bổ sung thì cũng không thể sửa đổi được một loạt các thông tư khác. Từ đó mới thấy được khó khăn của ngành ngân hàng, các ngân hàng thương mại trong việc triển khai chuyển đổi số.
"Tôi nghĩ trong chương trình chuyển đổi số giai đoạn hiện nay, ngành ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại gặp rất nhiều khó khăn về hành lang pháp lý nhưng cũng biết vượt qua khó khăn để đáp ứng được yêu cầu vừa đưa vào thực tế ứng dụng được, vừa triển khai theo đúng quy định của pháp luật" - ông Hùng cho biết.
Hiện ngành ngân hàng đang đề ra các mục tiêu cụ thể, theo đó phấn đấu đến năm 2025 có 50% nghiệp vụ ngân hàng được số hóa; 70% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số… Theo ông Lê Anh Dũng, để thực hiện được các mục tiêu này trước hết ngành ngân hàng đang tập trung với các trụ cột như: Chuyển đổi số về hình thức, nguồn lực, tập trung đầu tư cho phát triển các hạ tầng có tính vận hành, hệ thống thanh toán điện tử… Đặc biệt coi trọng ứng dụng công nghệ số trong thiết kế sản phẩm, dịch vụ khu vực phục vụ khách hàng, chú trọng số hoá dữ liệu. Bởi theo ông Dũng, ngành ngân hàng không chỉ cung cấp dịch vụ của chính ngân hàng mà còn ngoài ngân hàng thông qua.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Công an trong việc kết nối nền tảng dữ liệu đang có như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ cho việc định danh, xác thực điện tử chính xác và cung cấp những dịch vụ an toàn, tiện lợi, nhanh chóng, việc tạo lập hệ sinh thái số để cung cấp các sản phẩm, dịch vụ an toàn cho người dân trên các thiết bị điện tử uy tín, hợp lý.
Ngoài ra, ngành ngân hàng cũng đang đẩy mạnh việc cung cấp thông tin, kiến thức, để người dùng được giáo dục kỹ năng an toàn tài chính, tận dụng tốt nhất các sản phẩm số của ngân hàng.
