Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng

Luật sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 15/10/2025, nhằm tạo điều kiện cho Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn về điều kiện của tài sản bảo đảm và chuẩn bị công tác triển khai thi hành đồng bộ, hiệu quả.

Chính thức “chốt” quyền thu giữ tài sản bảo đảm

Một trong những điểm đáng chú ý nhất của Luật là quy định tổ chức tín dụng được quyền thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý nợ xấu, với điều kiện tài sản bảo đảm phải đáp ứng các tiêu chí cụ thể do Chính phủ quy định.

Báo cáo tiếp thu, giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nhấn mạnh, quyền thu giữ tài sản bảo đảm sẽ được thực hiện trên cơ sở công khai, minh bạch và có sự tham gia, phối hợp của UBND cấp xã và cơ quan Công an địa phương, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của bên bị thu giữ và các bên liên quan.

Đặc biệt, để tránh các tranh chấp dân sự làm gián đoạn việc xử lý nợ, Luật quy định rõ: tài sản bảo đảm không được là tài sản đang trong tranh chấp tại các vụ án đã được thụ lý. Ngoài ra, tổ chức tín dụng phải niêm yết công khai thông báo thu giữ tại UBND cấp xã nơi có tài sản hoặc nơi cư trú của bên bảo đảm, đối với bất động sản.

Cho vay đặc biệt với lãi suất 0%, không cần tài sản bảo đảm

Luật sửa đổi trao cho Ngân hàng Nhà nước thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng đang gặp khó khăn nghiêm trọng về thanh khoản hoặc thuộc diện kiểm soát đặc biệt, phục vụ phương án phục hồi hoặc chuyển giao bắt buộc.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay đặc biệt với lãi suất 0%/năm, có hoặc không có tài sản bảo đảm, tùy theo trường hợp cụ thể. Mục tiêu nhằm bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, giữ vững ổn định hệ thống ngân hàng trong bối cảnh nhiều thách thức.

Việc luật hóa Nghị quyết 42 được đánh giá là bước đi cần thiết trong bối cảnh nợ xấu toàn hệ thống đã vượt mốc 1 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 10% GDP. Đây không chỉ là gánh nặng của ngành ngân hàng mà còn là dòng vốn của người dân, doanh nghiệp đang bị “đóng băng”.

Bên cạnh đó, Luật sửa đổi cũng yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức xử lý nợ phải ban hành quy định nội bộ về trình tự thu giữ tài sản bảo đảm, kể cả khi ủy quyền cho bên thứ ba. Đối với tài sản bảo đảm là tang vật trong vụ án hình sự, chỉ khi có thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng bảo đảm, bên nhận bảo đảm mới được đề nghị hoàn trả tài sản.

Việc Quốc hội luật hóa các nội dung trọng yếu từ Nghị quyết 42 không chỉ tạo hành lang pháp lý ổn định cho hoạt động xử lý nợ xấu, mà còn củng cố niềm tin thị trường, tăng cường năng lực quản trị rủi ro và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền.

T.H