TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VNBA
Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho biết, Tổ soạn thảo đã cơ bản hoàn thiện dự thảo sau khi rà soát kỹ lưỡng về hình thức. Tuy nhiên, ông yêu cầu dự thảo cần được chỉnh sửa để trở nên cô đọng, rõ ràng hơn, đảm bảo tính thống nhất như một văn bản quy phạm.
TS. Nguyễn Quốc Hùng cũng yêu cầu ban soạn thảo cần bổ sung các quy định ứng xử trong thu hồi nợ đối với khách hàng tổ chức, do có nhiều khác biệt so với khách hàng cá nhân. Bên cạnh đó, các khái niệm cần được chuẩn hóa, không định nghĩa lại những thuật ngữ đã có trong luật và không mở rộng khái niệm "người thân" của khách hàng vượt quá phạm vi luật định để tránh rủi ro pháp lý.
TS. Nguyễn Quốc Hùng đặc biệt nhấn mạnh, hoạt động nhắc nợ phải được thực hiện một cách văn minh, lịch sự, có thông báo và biên bản làm việc, tuyệt đối không gây áp lực trái pháp luật cho khách hàng.
Báo cáo về quá trình soạn thảo, Luật sư Nguyễn Hưng Quang, đại diện đơn vị đầu mối, cho biết, ban đầu Bộ Quy tắc chỉ định hướng cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, sau khi tiếp thu ý kiến của các hội viên, phạm vi đã được mở rộng để bao quát toàn bộ hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng.
Luật sư Nguyễn Hưng Quang, Giám đốc, Hòa giải viên CEDR của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC)
Đến nay, Ban soạn thảo đã nhận được gần 200 ý kiến từ hơn 30 tổ chức tín dụng qua hai vòng góp ý, và phần lớn đã được tiếp thu, chỉnh sửa. Dự thảo lần 2 đã được rút gọn, chặt chẽ hơn với 11 điều khoản. Cách tiếp cận của dự thảo là vừa làm rõ quy định pháp luật, vừa xử lý các "khoảng trống", đồng thời nâng cao chuẩn mực ứng xử để định hướng hành vi cho các tổ chức tín dụng.
Tại phiên thảo luận, đại diện các ngân hàng và công ty tài chính đánh giá cao sự cần thiết của Bộ Quy tắc trong việc tạo ra một chuẩn mực ứng xử chung, văn minh và tuân thủ pháp luật.
Nhiều ý kiến đề nghị Bộ Quy tắc cần có các cấu phần rõ ràng như “phải tuân thủ”, “không được thực hiện”, và “không nên thực hiện”. Đặc biệt, cần tách biệt rõ các quy tắc ứng xử đối với khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức.
Với khách hàng cá nhân: Cần tập trung vào các hành vi văn minh, bảo vệ danh dự và dữ liệu cá nhân, ví dụ như không gọi điện vào ban đêm hay gây áp lực cho người thân không liên quan.
Với khách hàng tổ chức: Cần làm rõ các hành vi được phép và không được phép, ví dụ như cách thức làm việc với chủ doanh nghiệp tư nhân so với người đại diện của công ty cổ phần/TNHH. Mọi thủ tục nhắc nợ đều phải có thông báo và biên bản chính thức.
Các đại biểu cũng đề nghị cần liệt kê rõ những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm (đe dọa, khủng bố...) để tăng tính minh bạch.
Quang cảnh cuộc họp
Kết luận cuộc họp, TS. Nguyễn Quốc Hùng khẳng định Bộ Quy tắc sẽ là chuẩn mực chung của ngành, giúp thống nhất giữa các tổ chức tín dụng nhưng không thay thế quy định pháp luật. Tuy nhiên, các tổ chức tín dụng vẫn có thể ban hành quy định nội bộ phù hợp với thực tiễn.
Bộ Quy tắc cần được xây dựng thận trọng, hài hòa giữa bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tổ chức tín dụng và quyền, lợi ích chính đáng của khách hàng. Ban soạn thảo sẽ tiếp tục lấy ý kiến các ngân hàng lớn để hoàn thiện dự thảo cuối cùng. Ông cũng cho rằng, việc xây dựng Bộ Quy tắc không chỉ là vấn đề nội bộ của ngành ngân hàng mà còn là thông điệp gửi đến xã hội rằng hoạt động thu hồi nợ của ngành ngân hàng luôn hướng tới sự minh bạch, đúng pháp luật và nhân văn, đồng thời đề cao trách nhiệm trả nợ của người đi vay.
T.Đ